ABD ile ticaret savaşına giren Kanada, Avrupa Birliği üyesi mi olacak?

ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada’yı “51. eyalet” olmaya zorlamakla tehdit etmesi sonrası, The Economist muharriri Stanley Pignal, ülkenin yeni bir ittifaka yönelebileceğini öne sürdü.

Pignal, Avrupa ve Kanada’nın karşılıklı olarak daha güçlü bir iştirake muhtaçlık duyduğunu belirtiyor.

Bu fikir, Kanada’nın Paris Büyükelçiliği’nin eski bir sözcüsü ve İngiltere’nin AB yanlısı hareketinin önde gelen isimlerinden biri tarafından desteklenirken, Almanya’nın eski dışişleri bakanlarından biri de bu tartışmaya katıldı.

Montreal merkezli La Presse gazetesi ise bu öneriyi “şaka mı, önemli mi, bilinmez” biçiminde kıymetlendirdi.

KANADA’NIN AB’YE KATILMASI MÜMKÜN MÜ?

Avrupa Birliği Antlaşması’nın 49. unsuru, AB üyeliğini “Avrupa devletlerine” açık tutuyor lakin “Avrupa” tarifi net bir halde yapılmıyor.

1987 yılında Fas, Avrupa ülkesi olmadığı gerekçesiyle AB üyeliğine kabul edilmemişti. Lakin Kanada için durum farklı olabilir mi?

Kanada’nın Avrupa ile derin kültürel ve siyasi bağları bulunuyor. Ülkenin türel ve siyasi sistemi büyük ölçüde Avrupa modellerine dayanıyor.

Ayrıca, Kanada vatandaşlarının kıymetli bir kısmı Avrupa kökenli. Öte yandan, Kanada’nın sahip olduğu geniş doğal kaynaklar, AB için stratejik bir avantaj sağlayabilir.

Ancak, Avrupa Birliği’nin genişleme siyasetleri düşünüldüğünde, Kanada’nın üyeliği düşük bir ihtimal olarak bedellendiriliyor.

AB’nin halihazırda üyelik bekleyen 10 ülkesi bulunuyor ve bu süreç, bilhassa Batı Balkan ülkeleri için on yıllardır devam ediyor.

AB genişleme siyasetleri uzmanı Maria Garcia, “Gerçekten Avrupa kıtasında bulunan ülkelerin üyeliği bile yıllarca beklerken, Kanada üzere bir ülkenin üyeliğe alınması mümkünlüğü çok düşük,” tabirlerini kullanıyor.

ALTERNATİF: DAHA GÜÇLÜ İŞ BİRLİĞİ

Uzmanlar, Kanada’nın tam üyelik yerine AB ile daha derin bir stratejik iştirak geliştirebileceğini öne sürüyor.

AB’nin, komşu ülkelerle yaptığı kapsamlı iş birlikleri üzere Kanada ile de siyasi, ekonomik ve güvenlik alanlarında daha yakın ilgiler kurabileceği belirtiliyor.

Kanada halihazırda AB’nin araştırma ve inovasyon programı olan Horizon Europe’a katılıyor ve iki taraf ortasında stratejik mineraller, yenilenebilir güç ve teknoloji alanlarında iş birliği giderek artıyor.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Kanada’yı “Batı Yarımküre’de lityum bataryalar için gerekli tüm ham hususlara sahip tek ülke” olarak tanımlıyor ve iki taraf ortasında daha yakın ekonomik bağların ehemmiyetine vurgu yapıyor.

ABD İLE BAĞLANTILARIN GELECEĞİ

Kanada’nın AB’ye yakınlaşması, ABD ile münasebetlerinde yeni tansiyonlara yol açabilir. AB-ABD rekabetinin arttığı bir devirde, Kanada’nın Avrupa ile derinleşen alakaları, Washington tarafından bir meydan okuma olarak algılanabilir.

Öte yandan, Avrupa da kendi içinde siyasi çalkantılar yaşıyor. Almanya, İtalya, Avusturya ve Fransa üzere ülkelerde çok sağcı partilerin yükselişi, AB’nin iç istikrarlarını sarsıyor.

Uzmanlar, Kanada’nın Avrupa ile yakın bağlarını sürdürmeye devam edeceğini lakin tam üyelik üzere radikal bir adımın yakın vadede mümkün olmadığını belirtiyor.

Bunun yerine, daha güçlü bir ekonomik ve stratejik iş birliği modeli ön plana çıkabilir.