Şaşkınlığını gizleyemedi: ‘Türkiye, dünyada yapılmayanı yaptı’
Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) Konsey Başkanı Salvatore Sciacchitano, 2025 Dünya Hükümetler Tepesi kapsamında, global sivil havacılık bölümündeki son gelişmeler, Kovid-19 sonrası toparlanma süreci ve Türkiye’nin sivil havacılıktaki faaliyetlerine ait AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Türkiye’nin sivil havacılıkta kıymetli ülkelerden biri olduğunu belirten Sciacchitano, “İstanbul Havalimanı, devasa bir hub haline gelmiş durumda. Örneğin, Avrupa’dan Orta Asya’daki kimi destinasyonlara uçmak istiyorsanız, İstanbul üzerinden uçuyorsunuz. Birçok yere İstanbul üzerinden uçuyorsunuz. Bu açıdan, İstanbul Havalimanı bir muvaffakiyet öyküsü.” diye konuştu.
Sciacchitano, Türkiye’nin havalimanını tasarlayıp açtığı mühletin epeyce etkileyici olduğunu lisana getirerek, şöyle konuştu:
“Bence dünyada hiç kimse bu kadar kısa mühlet içinde daha evvel bu türlü bir şey yapmadı. Şu an Türk sivil havacılığı tarafından sağlanan temas çok büyük, tesirli, verimli ve öbür global rakiplerle rekabet ediyor. Türkiye, sivil havacılıkta başkan ülkelerden biri ve çok âlâ gittiğini söyleyebilirim. Bu, bence öbür ülkeler ve bölgeler için de harika bir model.”
KOVİD-19 SONRASI TOPARLANMA BEKLENENDEN HIZLI
Küresel sivil havacılık bölümünün Kovid-19 salgını sonrası toparlanma sürecini de pahalandıran Sciacchitano, toparlanmanın beklenenden daha süratli olduğunu söyledi.
Sciacchitano, şu anda dalın, salgın devrinde yaptıkları optimist varsayımların çok ilerisinde olduğunu belirterek, “Bu mutlaka güzel bir haber. Dünya çapında, sivil havacılıkta yolcu trafiği 2024’te 2019’daki düzeylere döndü ve trafik yıllık 4,6 milyar yolcuya ulaştı. Bu epey büyük bir sayı. Bölümde salgın sonrası toparlanmanın tam olarak bittiğini söyleyemeyiz lakin iddialarımızdan ilerdeyiz.” bilgisini paylaştı.
Uçuş sayısının ise 2019’dakine nazaran yüzde 4 daha az olduğunu tabir eden Sciacchitano, yolcu trafiği artarken uçuş sayısının biraz daha düşük seyretmesinin, hava yollarının verimliliğini artırması, daha fazla koltuk doldurması yahut operasyonlarını güzelleştirmesinden kaynaklanabileceğini anlattı.
Sciacchitano, sivil havacılık dalının salgın devrinden aldığı dersler olduğuna dikkati çekerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Ne yazık ki birçok hava yolu ve havalimanı işletmecisi, gelir kaybıyla başa çıkabilmek için o periyotta işçi azaltımına gitti. Bölümde toparlanma beklenenden daha süratli başlayınca, bu şirketler hazırlıksız yakalandı. Hala birtakım dallar zorluk yaşıyor. Örneğin, Avrupa’da hala trafik idaresinde işçi eksikliği nedeniyle kimi gecikmeler yaşanıyor. Buradan gelecek için alınacak ders, bu tıp işçi azaltımlarını engellemeye çalışmak olmalı. Bu durum, kısa vadede sorunu çözse de orta ve uzun vadede büyük sorunlara yol açabilir.”
2050 NET SIFIR EMİSYON GAYESİ VE YAPAY ZEKA KULLANIMI
Salgın sonrası toparlanmanın yanı sıra dalın sürdürülebilir hava yakıtlarına geçişi konusunda da bir dönüşüm yaşandığını aktaran Sciacchitano, ICAO üyelerinin 2050’ye kadar net sıfır emisyon amacına ulaşma kararı aldıklarını anımsattı.
Sciacchitano, bunun daha düşük karbon emisyonlarına sahip yeni uçaklarla filonun yenilenmesi, uydu teknolojileri dahil gerekli teknolojilerin kullanımı ve fosil yakıtların yerini alacak sürdürülebilir havacılık yakıtlarına geçiş üzere temel yollarla sağlanacağını kaydetti.
Şu anda sürdürülebilir havacılık yakıtlarına talebin arttığını söz eden Sciacchitano, şöyle devam etti:
“Net sıfıra daha kısa bir vakit diliminde ulaşamayız ancak önümüzdeki 25 yıl içinde bu mümkün ve uygulanabilir. Uygulanabilir zira talep, sürdürülebilir havacılık yakıtlarının üretimiyle uyumlu hale gelebilir. Bölümün karbon emisyonlarının azaltılması istikametinde ilerlemediğine ait tenkitlere katılmıyorum. Hava yollarının yahut ülkelerin havacılık gelişimini durdurmasını bekleyemeyiz. Havacılığın sürdürülebilir bir formda gelişimini sürdürmeye devam etmemiz gerekiyor ve şu an bunu yapıyoruz.”
Sciacchitano, sivil havacılık kesiminde yapay zekanın ise sisteme kademeli olarak girdiğini belirtti.
Sektörde yapay zekanın çok geniş kullanımının beklenemeyeceğini söyleyen Sciacchitano, “Çünkü havacılık her vakit yeniliğe temkinli yaklaşmış ve sistemlerin güvenilirliğinin sertifikalandırılmasına dayalı olmuştur. Güvenlik birincil öncelik. Yapay zeka, hava trafik denetiminde ve navigasyonla ilgili bilgilerin yönetilmesinde yaygın olarak kullanılıyor lakin yapay zekanın bölümü dramatik halde değiştireceğini düşünmekten kaçınmak gerekli.” değerlendirmesinde bulundu.
