Google’dan 2 yıl sonra Kahramanmaraş itirafı: Hata yaptık
BBC’nin haberine nazaran Google, Kaliforniya merkezli Silikon Vadisinden yönetilen Android Zelzele İhtarları (AEA) sisteminin yanılgılarını itiraf etti.
Google, BBC’ye yaptığı açıklamada, Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar sırasında AEA’nin kusurlu çalıştığını tespit ettiklerini bildirdi.
Buna nazaran sistem, merkez üssüne 98 mil (157 kilometre) arada yaklaşık 10 milyon bireye sarsıntıya karşı en yüksek düzey ikaz göndermeliydi. Lakin AEA o gün etkin olmasına rağmen, tasarlandığı ölçekte hizmet veremedi ve “büyüklüklerini hafife aldığı” sarsıntılara karşı kullanıcıları uyaramadı.
YANLIŞ, YANLIŞLI VARSAYIM VE UYARILAR
Anlık büyüklük ölçeği kullanan AEA, gerçek büyüklüğü 7,7 olan 6 Şubat’taki birinci sarsıntının büyüklüğünü 4,5-4,9 ortasında iddia edebildi.
Böylelikle sistem birincisi lokal saatle 04.17’de meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki zelzele için sadece 469 “harekete geç” uyarısı gönderdi. Yaklaşık 500 bin bireye ise “hafif sarsıntı” için tasarlanan ve kullanıcıları bariz halde uyarmayan “düşük düzeyli bir uyarı” gönderilebildi.
Aynı gün ikinci zelzele sonrası bu kere 8 bin 158 telefona “harekete geç” ve yaklaşık 4 milyon kullanıcıya da “farkında ol” ihtarları gönderildi.
Ancak, ulaştığında güvenlik açısından yaklaşık 35 saniye kazandırabilen bu bildirimler, sistemdeki kusurlar nedeniyle bölgedeki kullanıcıları tesirli biçimde uyaramadı.
‘SİSTEMİ GELİŞTİRİYORUZ’
Google, yaptığı açıklamada her sarsıntı erken ikaz sisteminin emsal zorluklarla karşılaştığını savunarak, algoritmaların büyük şiddetteki sarsıntılara nazaran ayarlanmasının teknik olarak karmaşık olduğuna dikkati çekti.
Google’dan bir yetkili de açıklamasında “Her zelzelede öğrendiklerimize dayanarak sistemi geliştirmeye devam ediyoruz.” sözünü kullandı.
HATAYI SAPTAMAK
ABD merkezli Colorado Madencilik Okulundan (Colorado School of Mines) Elizabeth Reddy, sistem yanlışını saptamanın iki yıldan fazla sürmesini “endişe verici” olarak niteledi.
Reddy, “Çok üzgünüm. Küçük bir olaydan bahsetmiyoruz, beşerler öldü ve bu ikazın istediğimiz üzere bir performans gösterdiğini göremedik.” dedi.”
Google araştırmacılarına nazaran, olay sonrası sarsıntı tahlil sistemi daha yeterli formda geliştirildi ve halihazırda AEA 98 ülkede ihtarlarını sürdürüyor.
Kaliforniya merkezli şirket, Türkiye’de mevcut akıllı telefonların yüzde 70’inden fazlasını oluşturan Android aygıtlarda AEA’nın çalıştığını iddia ediyor.
DEPREMLER
Türkiye, 2 yıl evvel “asrın felaketi” olarak nitelenen Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzelelerin acısıyla sarsıldı.
53 bin 537 kişinin hayatını kaybettiği, 107 bin 213 kişinin yaralandığı zelzelelerde 14 milyon vatandaş etkilenmiş ve ülkede 7 gün ulusal yas ilan edilmişti.
