Dışişleri’nden Türkiye’nin Hamas’ın silahsızlandırılmasını istediği iddiasına yalanlama!

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından 28-30 Temmuz ortasında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan El Suud ve Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot’un eş bakanlık ettiği Filistin Probleminin Barışçıl Tahlili ve İki Devletli Tahlilin Uygulanması İçin Yüksek Seviyeli Memleketler arası Konferans’a ait açıklama yapıldı. Konferansın emelinin, iki devletli tahlilin hayata geçirilmesini teminen somut ve takvime bağlı adımlar içeren bir yol haritası çizilmesi olduğu belirtildi. 

Konferansa, Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, Filistin Dışişleri Bakanı Varsen Aghabekian, BM üyesi 122 ülke ile 6 memleketler arası kuruluş temsilcisinin katıldığı aktarıldı. Konferans’ta toplam 32 ülkenin Dışişleri Bakanı, 21 ülkenin Bakan Yardımcısı, 2 ülkenin Özel Temsilci düzeyinde, öbür ülkelerin ise farklı seviyelerde temsil edildiği vurgulandı. 

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve BM Genel Kurul Başkanı Philemon Yang’ın da hitap ettiği konferansta Türkiye’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz’ın temsil ettiği hatırlatıldı. Türkiye’nin konferans kapsamında kurulan 8 çalışma kümesinden birine (İki Devletli Tahlilin Korunması Çalışma Grubu) eş-başkanlık etmesinden dolayı aktifliğin baş aktörlerinden biri olduğu vurgulandı.

TÜRKİYE’NİN VERDİĞİ MESAJLAR

Yapılan açıklamaya nazaran Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, Yuvarlak Masa Özet Oturumu’nda Türkiye’nin İrlanda’yla birlikte başkanlığını yürüttüğü İki Devletli Tahlilin Koruması Çalışma Grubu’nun çıktıları ve değerlendirmelerine dair bir hitapta bulunarak İsrail’in Filistinlilere karşı gerçekleştirdiği tüm hukuka karşıt aksiyonlara karşı ivedilikle harekete geçilmesi, hesap verilebilirliğin sağlanması ve iki Devletli vizyonun korunması gerektiğinin altını çizdi. 

Tüm konuşmacıların kelam aldığı konferansın ana oturumunda Türkiye ismine ulusal beyanda bulunan Dışişleri Bakan Yardımcısı Yılmaz, Gazze’de soykırımın durdurulması ismine hemen kalıcı ateşkese ve kesintisiz insani yardım akışına gereksinim duyulduğunu, Gazze’nin geleceğinin Filistin halkının iradesiyle şekillenmesi gerektiğini, Türkiye’nin Gazze’nin tekrar imarını desteklemeye hazır olduğunu, ülkemizin bölgede kalıcı barış, istikrar ve güvenliğin kilidi olan iki devletli tahlilin hayata geçirilmesine yönelik tüm teşebbüsleri desteklemeye devam edeceğini, keza, Filistin probleminin adil, kalıcı ve kapsamlı bir tahlile kavuşturulmasının fakat 1967 hudutları temelinde, başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız ve hükümran bir Filistin Devleti’nin hayata geçirilmesiyle mümkün olabileceğini vurguladı. 

Yılmaz, Gazze’de yaşanan insani felaket, bilhassa son periyotta insani yardımların dağıtımında yaşanan insanlık ve hukuk dışı İsrail hareketlerine ve Gazze halkının açlıkla sınanmasına dikkat çekmiş, sorunun kaynağının İsrail işgali olduğunu tabirle, İsrail’in Gazze’nin tümünden çekilmesine yönelik beklentimizin bir defa daha altını çizdi.

Yılmaz’ın New York’ta ayrıyeten konferans marjında Fransa’nın konut sahipliğinde 29 Temmuz’da düzenlenen “Gazze’nin Geleceği” başlıklı toplantıya katıldığı hatırlatıldı. Yılmaz toplantıda, İsrail’in Gazze’de işlediği soykırım cürmünün durdurulması ve kalıcı ateşkesin, Gazze’ye kesintisiz insani yardım girişinin ve hesap verilebilirliğin sağlanması için milletlerarası işbirliğinin değerini vurguladı. 28 Temmuz’da eş başkanlıklarını Kolombiya ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin yürüttüğü Lahey Grubu’nun toplantısına da iştirak eden Yılmaz, Türkiye’nin Filistin’e takviye için attığı adımları özetledi, ayrıyeten, Lahey Kümesi’nin 15-16 Temmuz’da Bogota’da düzenlenen toplantısında ülkelerin iştirakine açılan Bogota Ortak Açıklaması’na, kurumlararası inceleme sürecinin akabinde 25 Temmuz’da Türkiye’nin gerekli şerhlerle katılmaya karar verdiğini bildirdi.

KONFERANSTAN ÇIKAN SONUÇLAR

Konferans kapsamında “Filistin Probleminin Barışçıl Tahlili ve İki Devletli Tahlilin Uygulanmasına Ait New York Bildirisi” Türkiye dahil 19 eş lider ismine yayımlanırken, 5 Eylül 2025 tarihine kadar tüm üye devletlerin onayına açıldı. 

Konferans’ın sonuç evrakı niteliğindeki New York Bildirisi’yle birlikte, üye devletlerin tekliflerinin özeti mahiyetinde, bağlayıcı olmayacak formda formüle edilmiş Bildiri Eki de hazırlandı. Bakanlık kaynaklarından yapılan açıklamada, “Konferansın değerli sonuçlarından biri, ABD ve İsrail’in ağır baskılarına karşın Filistin Devleti’ni şimdi tanımayan ülkeler ortasında tanıma konusuna bir ivme kazandırmış olmasıdır. Bu çerçevede konferanstan evvel Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Filistin’i 80. BM Genel Kurulu Yüksek Seviyeli Haftası sırasında (Eylül ayında) tanıyacağını açıklamış, bu biçimde Fransa bu kararı alan birinci G7 ve üçüncü BM Güvenlik Kurulu Daimi Üyesi olmuştur. Konferans devam ederken (29 Temmuz’da) Andorra, Avustralya, Kanada, Finlandiya, Fransa, İzlanda, İrlanda, Lüksemburg, Malta, Yeni Zelanda, Norveç, Portekiz, San Marino, Slovenya ve İspanya Dışişleri Bakanları bir ortak davet yaparak 80. BM Genel Kurulu Yüksek Seviyeli Haftası sırasında Filistin’i tanımayı istek ettiklerini yahut bunu hayırhaklıkla değerlendirdiklerini kaydetmiştir. Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Lammy, konferans kapsamında ülkesi ismine yaptığı beyanda ‘İsrail hükümeti Gazze’deki fecî durumu sona erdirmek için harekete geçmediği, askeri harekatını sonlandırmadığı ve iki devletli tahlile dayalı uzun vadeli ve sürdürülebilir bir barışa bağlılık bildirmediği takdirde İngiltere hükümetinin 80. BM Genel Kurulu Yüksek Seviyeli Haftası sırasında Filistin Devleti’ni tanımayı planladığını’ belirtmiştir” tabirleri kullanıldı.

TÜRKİYE’NİN “HAMAS’IN REHİNELERİ HÜR BIRAKMASINI İSTEDİĞİ” İDDİASI

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından yapılan açıklamada ayrıyeten Türkiye’nin “Hamas’ın rehineleri hür bırakmasını istediği” tezinin hakikat olmadığı belirtildi.

Açıklamada, şu sözlere yer verildi:

• “8. hususta Hamas’ın rehineleri hür bırakması gerektiği tabir edilirken, bu adım tıpkı paragrafta ateşkes mutabakatıyla birlikte zikredilmektedir.
• Mısır, Katar ve ABD’nin tarafları çatışmalara kalıcı formda son verecek, tüm rehinelerin hür kalacağı, Filistinli mahkumların bunun karşısında değişileceği, tüm naaşların iade edileceği, İsrail güçlerinin Gazze’den büsbütün çekileceği ateşkes mutabakatının tüm basamaklarının uygulanmasına yönelik gayretlerine takviye söz edilmekte ve bu çerçevede Hamas’ın tüm rehineleri hür bırakması gerektiği belirtilmektedir.
• Bu beklenti, mevcut müzakerelerin de modülüdür.”

TÜRKİYE’NİN “HAMAS’IN SİLAHSIZLANDIRILMASINI İSTEDİĞİ” İDDİASI

Yapılan açıklamada, Türkiye’nin “Hamas’ın silahsızlandırılmasını istediği” tezinin da yanlışsız olmadığı vurgulandı. Açıklamada, “11. hususta Hamas’ın Gazze’de idaresini sona erdirmesi ve silahlarını Filistin Yönetimi’ne memleketler arası angajman ve takviyeyle, hükümran ve bağımsız Filistin Devleti amacı uyarınca devretmesi istenmektedir. Ülkemizin teşebbüsüyle daha evvel silahsızlanma (disarm) sözü de yer almakla birlikte, bu söz hem bildiri metninden hem de ekten çıkartılmış, ayrıyeten Hamas’ın silahları devretmesi hâkim ve bağımsız bir Filistin Devleti’nin kurulması gayesiyle bağlantılandırılmıştır. Bu bahisteki görüşlerimiz, yaptığımız beyanla ayrıyeten kayda da geçirilmiştir: ‘Türkiye uzun yıllara dayanan İsrail sicili temelinde, Filistinli silahlı kümelerin silahlarını teslim etmelerinin, 1967 hudutlarında başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız, hâkim ve kesintisiz bir Filistin devleti kurulmasına ya da uzlaşı süreci kapsamında Filistinli kümeler ortasında varılacak bir mutabakata sıkı halde bağlı olması gerektiği görüşündedir. Lakin memleketler arası toplumun birliğini korumak gayesiyle bir defa daha sessizliği bozmadık. Telaşımızın üye devletler tarafından ilgilerinde ve gelecekteki süreçlerde dikkate alınmasını umuyoruz'” tabirlerine yer verildi.

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

2025 Eylül ayında 80. BM Genel Kurulu sırasında aynı konuda Devlet Başkanı seviyesinde bir toplantı düzenlenmesi ve birtakım ülkelerin Filistin’i tanıdıklarını açıklamaları bekleniyor.