TCMB analizi: KKM’nin sona ermesiyle para politikası aktarımı güçlendi, riskler azaldı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) blog sayfası Merkezin Güncesinde yer alan “KKM Hesaplarından Çıkış” başlıklı tahlilde, Kur Muhafazalı Mevduatın (KKM) sonlandırılması ile sonuçlanan kademeli çıkış süreci ile birlikte merkez bankası bilançosundaki risklerin azaldığı belirtildi.
TCMB’de Hazine ve Kurumsal Operasyonlar Genel Müdürlüğünden Uzman Yardımcısı Korhan Çalışkan, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğünden Araştırmacı Muhammed Akif Dokumacı ile Uzman Yardımcısı Oğuzhan Evli ve Kıdemli Uzman Didem Güneş tarafından hazırlanan “KKM Hesaplarından Çıkış” tahlili, Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yayımlandı.
Analizde, Bankanın gerçek bireyler için KKM hesaplarının yenileme ve açılış süreçlerini sonlandırarak 2025 yılı içinde KKM uygulamasını sonlandırma maksadını tamamladığı belirtildi.
KKM BAKİYESİ 11 MİLYAR DOLARA GERİLEDİ
İki yıldır devam eden süreçte KKM bakiyesinin kademeli olarak azaldığına dikkat çekilen tahlilde, “KKM’den çıkış sürecinde yenileme ve “Türk lirasına geçiş amaçları ile Türk lirası hisse gayeleri, zarurî karşılık (ZK) oranları, ZK hesaplarına ödenen faiz meblağı ve KKM hesapları için uygulanan minimum faiz oranları TCMB’nin makroihtiyati araç setini oluşturdu.” değerlendirmeleri yer aldı.
2023 yılı ortasında 140 milyar ABD dolarının üzerine çıkan KKM bakiyesinin, atılan adımlarla 21 Ağustos 2025 tarihi prestijiyle 11 milyar dolara kadar gerilediği söz edilen tahlilde, “Bu periyotta bankaların KKM yerine Türk lirası fonlamayı tercih etmeleri için izafi maliyet dinamikleri gözetilerek makroihtiyati düzenlemeler kalibre edildi.” denildi.
Analizde KKM ve Türk lirası mevduat için belirlenen ZK oranları ortasındaki fark ve tesis edilen ZK’ler için ödenen faiz meblağının, bankaların fonlama stratejilerini etkileyen en temel iki araç olduğu belirtildi.
Ayrıca KKM hesaplarına uygulanabilen minimum faiz oranlarının kademeli olarak aşağı istikametli revize edildiği ve KKM hesaplarına uygulanan stopaj avantajının sonlandırıldığı hatırlatıldı.
“ATILAN ADIMLARLA TL MEVDUATIN CAZİBESİ KORUNDU”
Sıkı para siyasetine ek olarak atılan bu adımlar ile birlikte Türk lirası mevduatın cazibesinin korunduğu belirtilen tahlilde şu değerlendirmelere yer verildi:
“KKM hesaplarından çıkış hızlandı ve bu hesaplardan dövize yönelim sonlu kaldı. 19 Ağustos 2025 prestijiyle, KKM hissesi yüzde 1,8’e gerilerken TL mevduat hissesi yüzde 60’ın üzerine çıktı.
Önümüzdeki devirde vadesi gelecek KKM hesaplarının evvelki devir bakiye azalışlarına yakın olması, eserin sonlandırılması için koşulların oluştuğunu gösterdi. Ayrıyeten enflasyon ana eğiliminde gerçekleşen gerileme ve Türk lirası mevduatın cazibesi KKM’den çıkışı destekledi. KKM’nin sonlandırılması ile sonuçlanan kademeli çıkış süreci ile birlikte para siyasetinin bankaların Türk lirası fonlama maliyetine transferi güçlendi ve merkez bankası bilançosundaki riskler azaldı.” sözleri kullanıldı.
