Dünya siyasetinde değişim rüzgarları: 2022’deki zirveye katılan liderler oyun dışı kaldı
Koronavirüs pandemisi, enflasyon, ekonomik daralma, hayat pahalılığı ve sistemsiz göçle birlikte gelen toplumsal meseleler.
Dünya 2020’li yılların başından itibaren bu zorluklarla uğraş ediyor.
Söz konusu başlıklar siyasete de taraf veriyor.
Özellikle ekonomik manada en gelişmiş ülkeler bu meseleler nedeniyle başkalarına göre daha büyük bir krize girdi.
2022’DEN SONRA TEK TEK DÜŞEN LİDERLER
Bu sıkıntılar iktidarları yıktı, koalisyonları bozdu, politikleri siyaset sahnesinden sildi…
Dünya siyasetindeki bu değişim eğilimi en çarpıcı biçimde kendini 2022 yılında Almanya’nın Bavyera Alpleri’ndeki Krün’deki Schloss Elmau’da düzenlen 48. G7 tepesinde çekilen aile fotoğrafı ile hissettiriyor.
Çünkü bu dorukta aile fotoğrafında kareye giren başkanların çabucak hepsi siyaset sahnesinden silinip gitti.
“İTALYAN ÜSTÜN MARİO”
Liderler ortasında birinci düşen periyodun İtalya Başbakanı Mario Draghi oldu.
2021 yılında ulusal birlik hedefli bir koalisyona liderlik etmek hedefiyle dışarıdan başbakan olarak atanan Draghi, koalisyon ortağı olan 5 Yıldız Hareketi’nin oylamayı boykot etmesi nedeniyle istifa etti.
Avrupa Merkez Bankası Başkanı olarak görev yaparken “Euro’yu kurtaran kişi” olarak ünlenen ve bu nedenle “Süper Mario” olarak anılan Mario Draghi, Şubat 2021’de pandemi sonrası İtalya’nın ekonomik kalkınmasını yönetme misyonuyla başbakanlığa getirilmişti.
Eylül 2022’de İtalya erken seçime gitti ve çok sağcı İtalya’nın Kardeşleri (FdI) partisi lideri Giorgia Meloni, seçimi kazanarak başbakan oldu.
Meloni, Ocak 2025 prestijiyle Avrupa siyasetinde yeri en garanti siyasi figürlerden biri.
TRUMP KAZANDI BIDEN KAYBETTİ
Fotoğrafın en büyük kaybedeni ise Joe Biden.
ABD Başkanı Joe Biden, 13 gün sonra siyaset sahnesine resmen veda ediyor. Lakin Biden’ın vedası birçok krizin birleşmesi sonucu yaşandı.
Başkanlığının bilhassa son 2 yılında sıhhatine dair spekülasyonların arttığı Biden, Başkanlığından fazla gaflarıyla öne çıkan bir profile dönüştü. Dünya çapında tartışmaların odağı olan Biden, tüm bu spekülasyonların ortasında ikinci Başkanlık periyodu için tekrar aday olmak istediğini duyurdu.
Demokrat Parti ön seçimlerini kazanan Biden, rakibi Donald Trump’la Demokratlara yakın bir kanal olan CNN’de bir münazarada karşılaştı.
Sonuç Demokratlar için felaket oldu. Biden’ın yaşlılığı ve akli melekelerine dair tartışmalar alevlendi.
Biden, sonunda geri çekilmeyi kabul etti ve Lider Yardımcısı Kamala Harris’in Lider adayı olması için desteğini duyurdu.
Seçimleri ezici bir üstünlükle Cumhuriyetçi Donald Trump kazandı. Biden, buruk bir vedaya hazırlanıyor.
ALMANYA’DA ‘TRAFİK IŞIKLARI’ KAYBETTİ
Almanya’da da kaybeden koalisyon oldu.
‘Trafik ışıkları’ olarak isimlendirilen ve Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hür Demokratlar ve Yeşiller’den oluşan koalisyona liderlik eden Şansölye Olaf Scholz, 2024’ün son dönemlerinde Hür Demokratlar’ın lideri Christian Lindner’i Maliye Bakanlığı’ndan aldı. Bu atağın akabinde koalisyon dağıldı.
Almanya 23 Şubat’ta sandık başına gidecek.
İNGİLTERE’DE KAYBEDEN ÇOK
İngiltere’de ise kaybeden kaybedene.
Brexit adımıyla Avrupa Birliği’nden çıkan siyasi istikrarını kaybeden ülkede, son 9 yılda istifa etmek zorunda kalan 5 vazifeye geldi.
Brexit’in ardından Muhafazakar Parti önderi David Cameron istifa etmek zorunda kaldı. Cameron’dan koltuğu devralan Theresa May, misyonda 3 yıl kalabildi.
May’in bırakmasının ardından Dışişleri Bakanı Boris Johnson başbakanlık vazifesini üstlendi. Lakin o da yalnızca 3 yıl misyonda kalabildi.
Johnson’ın akabinde başbakan seçilen Liz Truss 6 Eylül 2022’de vazifeye geldi, 25 Ekim 2022’de misyonu bıraktı. Birleşik Krallık tarihindeki en kısa mühlet hizmet veren başbakan oldu.
Liz Truss’ın ardından başbakanlık görevini parti içi seçimde kazanan Rishi Sunak, 14 yıllık Muhafazakar Parti iktidarını Personel Partisi’ne kaybederek, genel seçimlerin akabinde vazifesi bıraktı.
DOĞU’NUN KAYBEDENİ JAPONYA’DA
2021 yılında başbakanlık vazifesine gelen Liberal Demokrat Parti önderi Kishida, 2024 yılında istifa etmek zorunda kaldı.
Siyasi skandallarla gölgelenen üç yıllık misyon mühletince birçok hususta halkın dayanağını kaybeden Kishida, partisinin Birleşme Kilisesi ile bağlarının ortaya çıkması ve bağış toplama etkinliklerinde yapılan siyasi bağışların kayıt altına alınmaması nedeniyle ağır tenkitlere maruz kaldı.
Artan hayat pahalılığı da Kishida’nın popülaritesinin azalmasındaki en büyük etkenlerden biri olarak öne çıktı.
AVRUPA KURULU’NDA DEĞİŞİM
Avrupa Birliği’nin Avrupa Komitesi ve Avrupa Parlamentosu ile birlikte üç ana organından bir olan Avrupa Konseyi’nin başkanı Charles Michel, 2024 yılında vazifesi Portekizli Antonio Costa’ya devretti.
AB Konseyi Başkanı, doğrudan 27 üye ülkenin hükümet ve devlet liderleri tarafından seçiliyor. Costa da AB önderlerinin mutabakatıyla misyona geldi.
SON KAYBEDEN KANADALI BAŞBAKAN
Tüm bu başkanlar ortasında en uzun mühlet direnen başkan Kanada’dan çıktı.
Son kaybeden, 2015 yılında 44 yaşındayken Liberal Parti başkanı olarak seçimleri kazanıp başbakanlık vazifesine gelen Justin Trudeau oldu.
Trudeau her geçen gün kaybettiği popülaritesinin parti içinde de bir krize dönüşmesinin akabinde dün istifa ettiğini duyurdu.
Ülkede bir sonraki seçimin 20 Ekim’de yahut öncesinde yapılması gerekiyor. Fakat Trudeau’nun istifası bir erken seçimi de tetikleyebilir. Liberal Parti, genel başkanlık seçimine gidecek ve seçimlere kadar ülkenin başbakanı, partinin seçtiği önder olacak.
Liderlerin ortasında yazgısına direnen biri var…
AVRUPA’NIN TOPAL ÖRDEĞİ MACRON
Fransa Cumhurbaşkanı Macron.
Avrupa’nın en tartışmalı siyasetçilerinden biri olan Macron, ülkede devam eden siyasi krizlere karşın vazifesine devam etse de parlamentoyu kaybetmesi nedeniyle ‘topal ördek’ pozisyonunda.
Aşırı sağcı önder Le Pen’e karşı cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan, ancak Avrupa Parlamentosu seçimlerinde birinci sırada çıkan çok sağcı Ulusal Ralli partisinin ‘daha da büyümesini önlemek amacıyla’ parlamentoyu feshederek erken seçim kararı alan Macron; bu siyasi kumar sonucunda ‘yönetilemez’ bir parlamentoyla bir arada çalışmak zorunda kaldı.
Parlamento seçimleri sonucunda sol ittifak birinci sırada yer alırken, onu az farkla Ulusal Ralli izledi.
Macron’un partisi ise üçüncü sırada yer aldı. Üçe bölünmüş parlamentoda teamülleri yok sayarak birinci sırada çıkan partinin başbakan adayını atamayan Macron, kendi atadığı adayın güvenoyu alabilmesi için çok sağcı Le Pen’in partisine siyasi ödünler verdi.
Bu ödünler, Fransa Başbakanı Barnier’in siyasi ömrüne yalnızca 3 aylık bir vakit sağladı. 3 ayın sonunda Le Pen takviyesini çekti ve Barnier hükümeti düştü. Fransa’daki siyasi istikrarsızlığın uzun bir müddet daha sürmesi olası.
DİRENEN ÖTEKİ İSİM AP’DE
Avrupa Komisyonu Başkanı olan Ursula von Leyen, 2024 yılındaki Avrupa Parlamentosu seçimlerinin akabinde güç kaybetse de yine AP tarafından Avrupa Komisyonu Başkanı seçildi.
Ancak merkez sağın başkanlarından olan Leyen’in, parlamentoda gücünü artıran çok sağ bloklara karşı daha dikkatli bir siyaset yürütmesi gerekiyor.