‘Akıllı ve milli sayaç’ dönemi 2026’da başlayacak

Yılmaz, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) 15. Kesim Toplantısı’ndaki konuşmasında, elektrik dağıtım dalında tüketicileri etkileyen öncelikli 2 temel sorunun olduğunu söyledi.

Elektrik kesintilerini ve kaçak elektrikle gayretin masaya yatırılması gerektiğine dikkati çeken Yılmaz, “Nihai olarak elektrik kesinti sayı ve müddetlerinde azalma olduğu hem yapılan anket çalışmalarında hem de kalite göstergelerinde ortaya çıkmaktadır. Lakin ne yazık ki kurumumuza gelen tüketici şikayetlerinin başında da elektrik kesintileri gelmektedir.” diye konuştu.

Yılmaz, elektrik kesintilerinde şebekenin eskiliğini mazeret eden dağıtım şirketinin kendileri için “işinin ehli olmayan şirket” pozisyonunda olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

“Her platformda defaatle söyledik, söylemeye de devam ediyoruz. Dağıtım şirketlerinden yatırım planlamalarını yaparken klasikleşmiş ve kolaycı usullerin dışına çıkmalarını, gerek planlama gerekse saha süreçlerinde, tüketiciyi üzebilecek her türlü sorunu öngörebilen, süreksiz değil kalıcı tahlil üreten teknikler geliştirmesini bekliyoruz. Bilhassa şebekelerin yer altına alınması ve doğal tesirlerden daha az etkilenmesi için uğraşların arttırılması kaidedir. Bu kapsamda can ve mal güvenliğine yönelik ihbar ve şikayetler dağıtım şirketleri çalışanları tarafından titizlikle incelenmeli, riskleri ortadan kaldırmak için gereken her adım acilen atılmalıdır.”

Dağıtım şirketlerinin sistem işletmeciliği işlevini güçlendirmelerini önemsediklerini bildiren Yılmaz, “Bu hususta da düzenleme gereksinimlerini karşılamaya da her vakit hazırız. Dağıtım şirketleri doğru AR-GE çalışmaları yaparak, gerçekçi ve vizyoner yatırım planlamaları yaparak, planlı bakım ve tamirat bütçelerini verimli kullanarak, en kıymetlisi de ‘şebeke değil sistem işletmecisi mantığıyla’ hareket ederek kesintilerin önüne geçebilir.” değerlendirmesinde bulundu.

“Sayaç üreticileri gerekli üretimi yapmalı”

Yılmaz, bu yılın Ulusal Akıllı Sayaç Sistemleri (MASS) için de bir milat olacağını kaydederek, “Yıl içerisinde dağıtım şirketleri akıllı sayaçların kullanılabilmesine yönelik tüm entegrasyon çalışmalarını süratli bir formda tamamlayacak. 1 Ocak 2026’dan itibaren Türkiye’de birinci sefer tesis edilen bütün elektrik sayaçları akıllı ve ulusal hale gelecektir. Bu noktada, sayaç üreticilerinin de gerekli üretimi yapmalarının sağlanmasının değerini de vurgulamak istiyorum.” tabirlerini kullandı.

Yeni akıllı sayaçların, elektrik tüketim datalarının anlık olarak izlenebilmesini sağlayacağını, kullanıcıların fatura süreçlerini daha güzel yönetmelerine yardımcı olacağını belirten Yılmaz, şöyle devam etti:

“Tüketim alışkanlıkları hakkında ayrıntılı bilgi sağlayan bu sayaçlar, enerji verimliliğini artırarak tüketicilerimizin tasarruf yapmasına da imkan sağlayacak. Ayrıyeten sayaçların kaydettiği kesinti dataları ve teknik kalite kayıtları da dağıtım şirketleri tarafından izlenebilecek, muhtemel tüketici problemlerinin daha süratli tespiti ve tahlil imkanı olacaktır. Akıllı sayaç sisteminin gerçek bir formda çalışabilmesi için gerekli olan altyapı ve aygıtların konseyimi, elektrik dağıtım şirketlerinin sorumluluğundadır ve tüketicilerimiz için rastgele bir maliyeti olmayacaktır. EPDK olarak bu süreci yakından ve titizlikle takip ediyor olacağız.”

Yılmaz, kaçak elektrik kullanımının uzun müddettir güç bölümünün yanı sıra Türkiye’nin de kanayan yarası olduğuna dikkati çekerek, “Ne yazık ki bu alandaki gayrette şimdi istediğimiz düzeye ulaştığımızı söyleyemeyiz. Kaçak elektrik kullanımı ile gayret yalnızca güç kesiminin atacağı adımlarla değil, bütüncül bir çaba anlayışıyla, eğitimsel ve hukukî önlemleri de içeren bir yaklaşımla muvaffakiyete ulaşabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

EPDK’nin Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde yaptığı son düzenlemenin, bu alanda yeni bir periyodun habercisi olduğunu aktaran Yılmaz, kelam konusu yönetmeliğin dağıtım şirketlerinin kaçak elektrik kullanımıyla gayretine güç vereceğini söyledi.

Düzenleme kapsamında, faturalandırmada kullanılan katsayının yükseltilerek kaçak kullanımı tespit edilen bireylerin daha fazla ceza almasını hedeflediklerini kaydeden Yılmaz, “Kaçak elektrik tespit, tahakkuk, faturalandırma ve tahsil kademelerinde şirketlerin uygulamalarında görülen eksiklikler ortadan kaldırılacak. İlgili süreçler açısından dağıtım şirketleri arasında uygulama birliği sağlanacaktır.” biçiminde konuştu.

Yılmaz, yüksek kaçak oranlı bölgelerde kaçak ölçüsü tespiti ve önlenmesi için her türlü teknolojik imkanı ve data kullanımını arttıracaklarını kaydederek, “Bu alandaki çabaya katkı sağlayacak başta AR-GE projeleri olmak üzere dalımızdan gelecek her teklife dayanak vermeye de devam edeceğiz.” dedi.

“Yeni şebeke stratejisi ve maliyet bazlı fiyatlama bölümün geleceğinin belirleyicisi olacak”

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) Yönetim Kurulu Lideri Barış Erdeniz de 2024 sonu prestijiyle 350 milyar kilovatsaat olarak gerçekleşen elektrik tüketiminin, 2035’te yüzde 48 artışla yaklaşık 500 milyar kilovatsaat olmasının öngörüldüğünü söyledi.

Erdeniz, bu talep artışına paralel olarak Türkiye’nin kurulu gücünün de yüzde 97 artışla 227 bin megavata çıkmasının beklendiğini lisana getirdi.

Elektrik dağıtım dalının 21 oyuncusunun özelleştirme sürecinde devlet hazinesine 13 milyar dolar katkı sağladığına değinen Erdeniz, “2013-2024 yılları ortasında 18 milyar dolar yatırım yaparak, ülkemizin ekosistemine 31 milyar dolar katkı sağlamayı gerçekleştirmiştir.” diye konuştu.

Erdeniz, son 10 yıldaki yatırımlarla Türkiye’deki sınır uzunluğunu 1 milyon kilometreden, 1,5 milyon kilometreye getirmeyi başardıklarını ve Avrupa’nın ikinci en uzun dağıtım şebekesi olduklarını aktardı.

Elektrik dağıtım bölümünün güç dönüşümünün stratejik omurgası ve sürdürülebilir güç geleceği için kilit yapı taşı olduğunu belirten Erdeniz, “Bunlar dikkate alındığında, dağıtım altyapısının modernize edilmesi, artan güç taleplerine ve yenilebilir güç kaynaklarına ahenk sağlanması gerekmektedir.” dedi.

Erdeniz, gelişen kurallara ahenk gösterebilmek ve artan talebe karşılık verebilmek için tüm dünyanın şebekeye önemli yatırım yapmak zorunda olduğuna dikkati çekerek, “Bugün Avrupa’da yıllık 65 milyar avro, dünyada ise 600 milyar dolarlık yatırım gereksiniminden bahsedilmektedir.” tabirlerini kullandı.

Türkiye’nin şebeke sisteminin Avrupa şebeke büyüklüğünün yüzde 10’u, dünya şebeke büyüklüğünün ise yüzde 1,5’i seviyesinde olduğu düşünüldüğünde, Türkiye’deki gereksinimlerin net olarak anlaşılabileceğini bildiren Erdeniz, “Sonuç olarak, maksatlara ulaşabilmek için yeni şebeke stratejisinin oluşturulması, sübvansiyonların kaldırılarak maliyet bazlı fiyatlamanın oluşturulması, mali bazlı sürdürülebilirlik için öngörülebilirliğin artması ve finansmana erişim üzere bahis başlıkları, dalımızın gelecekteki muvaffakiyetlerinin belirleyicisi olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.