‘Anne para gönder’ dolandırıcılığı! Sayıları her gün artıyor
Yapay zekânın süratli gelişimiyle riskler, hatalar, tehditler ve ziyanlar da değişti. Bunlardan biri makine öğrenmesiyle ses klonlamanın makus gayeli kullanılması. Siber sahtekarlar, bir arkadaşınızın, ailenizden birinin ya da çocuğunuzun acil paraya gereksinimi olduğunu düşündürerek sizi kandırabilir.
Ayrıca, bilgi hırsızlığında da artış yaşandığına işaret ediliyor. Bilişim kabahatlerine kesilen cezalar son bir yılda iki kat artsa da hala yapılan ihbarlar düşük düzeyde. Kişisel Verileri Korumu Kurumu (KVKK) bilgilerine nazaran, 2024 yılında ihbar ve şikayetler 8 bin 186, data ihlal bildirim 281 tane olurken, Kurul’un kestiği cezalar 2023 yılında 241,08 milyon TL’den, 2024 yılında 552,7 milyon TL’ye yükseldi.
Dünya’dan Hamide Hangül’ün haberine nazaran, uzmanlar, bunun nedenini, bireylerin nereye başvuracağını tam olarak bilememesi, zararın tazmin edilemeyeceği niyeti ve alay edilme tasası olarak gösteriyor. Yapay zekâ baş döndürücü bir süratle gelişirken yaşanan dijital hatalar ve korunma metotlarını bilişim hukukçusu ve Kurt Gürler Partners’ın Yönetici Ortağı Avukat Özlem Kurt anlattı.
“ÜLKELER İÇİN DE BİRER GÜVENLİK KONUSU”
Makine öğrenmesiyle kabahatler ve ziyanların da değiştiğine işaret eden Hasret Kurt, “O nedenle bunlarla uğraşma usullerinin de kaçınılmaz değişmesi gerekir. Gerçekten bilişim hukukuyla özel ilgilenen mahkemeler kuruldu. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Siber Güvenlik Başkanlığı kurulmasına karar verildi. Zira tüm dünyada olduğu üzere siber güvenliğin düzenlenmesine, bu risklerle baş etme prosedürlerine hazırlıklı olmaya muhtaçlık var. Bireyler kadar artık ülkeler için de birer güvenlik konusu” sözlerini kullandı.
“ANNE DAHA KUŞKUCU YAKLAŞMALI”
Bugün gelinen noktada yapay zekânın artık insan üzere hareket edebildiğine işaret eden Hasret Kurt, “Telefonda konuştuğunuz kişi sahiden siz çocuğunuz mu ayırt geçmek güçleşiyor. Yani ‘anne bana para gönderir misin’ dediğinde, sizi arayan ve yardım isteyen ses aslında bir yapay zekâ olabilir. O nedenle aile içindeki bağlar artık çok değerli.
Telefonun ucundaki ses, ‘para gönder’ dediğinde annenin artık daha kuşkucu yaklaşması gerekiyor. O nedenle çocuğunuzla aranızda şifreli bir söz oluşturun. ‘Parolayı söyle’ diyebilirsiniz. Kimsenin bilmeyeceği bir parola. Mesela limon. Limon demezse bilin ki o konuştuğunuz ses sizin çocuğunuz değil. Bir de çocuğunuz öbür bir hesap numarası veriyorsa para göndermeniz için anne şüphelenmeli. Zira o ses de yapay zekâ… Bunlar natürel ütopik geliyor fakat olması gereken şeyler” diye konuştu.
“BİLİŞİM CÜRÜMLERİNE VERİLEN CEZALARDA ARTIŞ VAR”
Yine son devirde bilgilerin çalınmasına yönelik şikayetlerde de artış olduğuna işaret eden Hasret Kurt, “Son periyotta teknolojinin süratli gelişmesiyle bu tıp dolandırıcılıklar çok süratli arttı.
Posta kutunuza bir e-posta düştü, nitekim o mail hakikat bireyden mi geliyor. O nedenle beşerler çok daha dikkatli olmalı. Çift doğrulama, bazen üçlü doğrulamayla güvenlik artırılmaya başladı. KVK bilgilerine nazaran, bilişim hatalarına verilen cezalarda artış var. Bu da çok kıymetli bir gösterge. İhbar bildirimleri de 8 bini geçmiş durumda, lakin bunlar yalnızca bildirilenler.
Bir o kadar da bildirilmeyenler var” diye konuştu. Tüm bunların bilişim cürümleri yerine, klasik mevzuata nazaran hala dolandırıcılık olduğuna işaret eden Kurt, “Yani mahkeme belgesinin listesinde hala dolandırıcılık olarak görülüyor” dedi. Kurt, bilgi hırsızlarının, daha çok teknoloji ya da e-ticaret şirketlerine sarfiyat üzere bir yanılgı olduğunu belirterek, “Hayır, her ölçekten, her kesimden şirketlere data ihlali kelam konusu oluyor. Artık hackerlık zira memleketler arası bir gelir kaynağı ve çok önemli fidyeler kelam konusu” sözlerini kullandı.
SUÇ DUYURUSUNDA BULUNMA ÖNEMLİ
Siber hücuma uğrayan şahısların öncelikle çok süratli davranması ve savcılığa hata duyurusunda bulunmasının çok kıymetli olduğunun altını çizen Hasret Kurt, “Birinci adım savcılığa şikâyet. Zira bunu yapmadan dava açamıyoruz. Şayet yurt dışı kaynaklıysa, bankalarla irtibat değerli. Buradaki bankayla, yurt dışındaki muhabir bankayı irtibatlandırılmalı. Muhabir bankaya para transferini hesaba geçirmediyse durdurma kararı aldırmaya çalışılabilir. Lakin bunlar çok süratli yapılmalı.
Çünkü siber güvenlikteki dolandırıcılık düzeneği çok geniş ve çok milletlerarası. O nedenle ne kadar süratli aksiyon alırsanız gücünüzün yettiği yerden durdurabilirsiniz. Şayet bu bir şirketse, şirkete dair bilgimiz varsa oradan da şikayet sistemini işletebiliyoruz. Mevzuatlar bu bahiste geliştikçe bunların önüne geçmek, tüzel süreci işletmek daha kolaylaşacak. Lakin risk gerçekleştikten sonra çok güç. Pekala nasıl olmayacak? Bu noktada zımnilik ve güvenlik el ele diyorum” diye konuştu.
“GİTTİĞİNİZ HER YERDEN POZİSYON VERMEYİN”
Birçok kişinin artık Instagram’da fotoğraf etiketlemesini kaldırdığına işaret eden Hasret Kurt, “Bir de her gittiğimiz yerde bir pozisyonumuzu veriyoruz. Bunu vermemeyi öğrenmemiz lazım. Saklılık dediğimiz şey mahremiyet. Yakın gelecekte, en kıymetli söz mahremiyet olacak. İnsanların ve şirketlerin kendi mahremiyetlerine sahip çıkmayı öğrenmesi gerek” uyarısı yaptı.
