Bakan Işıkhan: Belediyelerimizin borçları 162 milyara ulaştı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TRT Haber’de kıymetli açıklamalarda bulunuyor…
Bakan Işıkhan’ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
“BELEDİYELERİMİZİN BORÇLARI 162 MİLYARA ULAŞTI”
Evet, yaklaşık bir yılı aşan müddettir biz belediyelerimizin SGK’ya olan, ödenmemiş olan prim borçlarını gündeme getiriyoruz. Lakin mevzu o denli bir noktaya ulaştı ki, sürdürülemez hale geldi borçlar. Borçlar ana paranın çok üzerinde artmaya başladı. Biz de sizlerin aracılığıyla birçok toplumsal medya ve dijital ortamda da belediyelerimize davette bulunuyoruz SGK’ya olan prim borçlarının ödenmeleri noktasında. Lakin biz en borçlu belediyeleri açıkladığımızda en fazla tepki CHP’li belediyelerden geldi. Halbuki daha evvelki yayınlarda da sizler de şahit oldunuz. Biz SGK olarak mevcut durumu, SGK’nın alacaklarını ve belediyelerin prim borçlarını adeta bir röntgen sineması çeker üzere kamuoyuyla ve aziz milletimize paylaştık. Lakin biz bunları söz ederken CHP’li belediyeler daima bir reaksiyon gösterdiler.
Türkiye’de 30 büyükşehir, 51 vilayet ve 920 ilçe belediyesi bulunmakta. Belde belediyelerini de saydığımızda yaklaşık 1405 belediyemiz var. Bu mevzuyu geçen sene gündeme getirdiğimizde saygıdeğer cumhurbaşkanımız da defaten söz etti. Tüm bu belediyelerimizin borçları 96 milyar liraydı. Yıl sonunda sayıya dikkatinizi çekmek isterim, 160 milyara ulaşmış durumda. Ocak ayı itibariyle de bu sayının 162 milyara ulaştığını da söyleyebiliriz.
“BORÇLARIN BÜYÜK BİR KISMI CHP’Lİ BELEDİYELERE AİT”
Burada biz duyurularımızı yaparken belediyelerimize irtibat kurarak bu borçların ödenmesi noktasında gayretlerimizi sürdürürken birçok belediye bize kamuoyunda kendilerini daha şeffaf gösterebilmek ve haklı gösterebilmek gayesiyle, örneğin Ankara Büyükşehir Belediyesi bize üzerinde ipotek olan, haciz olan gayrimenkulleri teklif ettiler. Doğal mevzuat gereği biz bunları kabul edemezdik. Bunları da kendilerine tabir ettik.
Bu çerçeve dışında birebir zamanda CHP Genel Başkanı yine SGK borçları hakkında evvelki yayınlarda da lisana getirmiştim. Birçok sayı verdi, altın hesabı, kamyon hesabı yaptı. Biz kamuoyuyla paylaşarak bu sayıların, bu hesapların yanlış olduğunu, palavra olduğunu defaten lisana getirdik. Lakin genel olarak düşündüğümüzde SGK’nın prim alacaklarını bir yekûn olarak düşündüğümüzde büyükşehir, vilayet ve ilçe belediyelerindeki borçların büyük bir kısmının tekrar CHP’li belediyelere ilişkin olduğunu buradan tekrar vurgulamak istiyorum. Bu tablo bir ay evvel de öyleydi. Şu anda bu durumda.
“BELEDİYELERİN BORÇ ÖDEMEME ALIŞKANLIKLARI KELAM KONUSU”
Bu çerçevede belediyelerin borç ödemememe alışkanlıkları kelam konusu. Biz SGK olarak patronlarımızdan prim tahsilat oranımız yaklaşık yüzde 90. Lakin belediyelerden elde ettiğimiz tahsilat oranı yüzde 44. Bu bizim aslında hareket etmemize ve motive etmemize sebep olan bir sayı ve belediyeler borçlarını ödemedikleri için de biz bu durumu defaten lisana getiriyoruz.
Biz her vakit olduğu üzere hem toplumsal devlet olma gereği hem de tüm belediyelerimize eşit aralıkta ve adil bir uygulama gerçekleştiriyoruz. Borcunu ödemek isteyen tüm belediyelerimize kapımızın açık olduğunu, irtibata açık olduğumuzu tekrar vurgulamak isterim.
“KAMUNUN YÜKSEK FAYDASINI GÖZETEREK HAREKET EDİYORUZ”
Türkiye Belediyeler Birliği’nin bize bir ziyareti kelam konusu oldu evvelki iki hafta içerisinde. Natürel bakanlık olarak biz bu politik tartışmaların hiçbirine kendimizi kaptırmıyoruz. Burada kamunun yüksek faydasını gözeterek hareket ediyoruz ve mevzuyu büsbütün çalışanlarımızın haklarının elde edilmesi, emeklilerimizin ve toplumsal güvenlik sistemimizin sürdürülebilirliği konusu üzerinde biz çalışıyoruz.
Tabii kamuoyuna gerçek olmayan bilgileri asla aktarmıyoruz ve aziz milletimize her vakit tüm belediyeleri bir şeffaflık içerisinde, belediyelerimizin borçlarını unsur husus açıkladık.
“TÜRKİYE BELEDİYELER BİRLİĞI HEYETİ SGK’NIN REHBERLİK ETMESİNİ RİCA ETTİ BİZDEN”
Türkiye Belediyeler Birliği’nin bir ziyareti oldu. Bu çerçevede SGK olarak hedefimizin toplumsal güvenlik sisteminin sürdürülebilir olduğunu, borçların tahsil edilmesinden öteki bir tahlilin de olmadığını biz bu heyete ifade ettik ve parti ayrımı yapmadan bu borçların tahsil edilmesi sürecinde biz çalışmalarımızı tarafsız bir halde gerçekleştiriyoruz.
Biz bu görüşlerimizi söz ettikten sonra da Türkiye Belediyeler Birliği heyeti de SGK’nın rehberlik etmesini rica ettiler bizden. Türkiye Belediyeler Birliği’ne bağlı belediyelerin borçlarının ödenmesi noktasında çaba içinde olduklarını lisana getirdiler. Biz de tamam dedik. Bu istişare kültürü nitekim çok kıymetli bizim için ve Türkiye Belediyeler Birliği Genel Sekreterliği başkanlığında, Genel Sekreterin koordinatörlüğünde hem de bizim bakanlığımızda bulunan bakan yardımcımızın da içinde bulunduğu küçük bir heyet oluşturduk ve bu heyet çalışmalarını sürdürmeye devam ediyor.
“ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ TAKSITLENDİRME MÜRACAATINDA BULUNDU”
Bunun yanında Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin bizim bu yayınları yapmamızın da bir artısı oldu. Geçen hafta bir adım attığını gördük. Bilhassa prim borçlarının ödenmesi noktasında yaklaşık 8,5 milyarlık olan borcunu taksitlendirme müracaatında bulundu ve yasal manada da gereken peşinatı Ankara Büyükşehir Belediyesi yatırdı. Ayrıyeten daha evvel söz etmiştim. Bize daima hacizli gayrimenkuller teklif etmişti Ankara Büyükşehir Belediyesi. Bu hacizlerin kaldırıldığı gayrimenkulleri bize teklif ettiler ve SGK olarak da bunu biz SGK idare konseyinde gündeme getireceğiz ve inşallah olumlu bir biçimde de sonuçlanması noktasında çaba edeceğiz.
PRİM BORÇLARI KAYNAKTAN KESİLECEK
Bizim baştan beri söz etmek istediğimiz ve gelmek istediğimiz nokta bu. Borçların ödenmesi noktası. Ben hakikaten teşekkür ediyorum bu adımı atan tüm belediyelerimize, belediye liderlerimize. Bu zati son bir süreç, son bir uğraş olacak. Zira artık biliyorsunuz belediyeler ve bağlı şirketlerinin prim borçlarının kaynaktan kesilmesiyle ilgili Cumhurbaşkanlığı kararı kelam konusu. Yakın vakitte da yani şubat ayının ortasında da biz bu kararı resmen uygulamaya başlayacağız.
Bu son uğraşımızı sizlerin aracılığıyla da şu an 1400 belediye liderimize da duyurmuş olalım. Bir an önce irtibat kurmamışlarsa Toplumsal Güvenlik Vilayet Müdürlüklerimize ve merkezlerimize bir an önce borçlarının ödenmesi noktasında bizimle irtibata geçmelerini bilhassa istirham ediyorum. Aksi takdirde borçları daha da artacak bir seviyede ve ödenemeyecek, sürdürülebilir halden çıkacaktır diye uyarmak istiyorum sizlerin sayesinde. Teşekkür ediyorum.
SURİYELİ PERSONELLERİN İŞ GÜCÜ PİYASASINA YANSIMASI
Tabii bu süreç çok süratli bir biçimde ilerledi. Sizler de kamuoyunda, değerli basın mensupları olarak da dikkatle izliyorsunuz. Haberleri bizlere yansıtıyorsunuz. Natürel Suriye’nin tesirlerini tahlil etmek için şu an çok erken olduğunu tabir etmek istiyorum. Lakin birinci bilgiler ve saha müşahedelerimiz, bilhassa iş gücü piyasasında çok önemli değişikliklerin olmayacağı istikametinde. Hatırlarsanız 2011 tarihinde Suriye’de ortaya çıkan iç savaştan ötürü, hudut kapılarımıza gelen Suriyeli kardeşlerimizi, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde açık kapı siyaseti uygulayarak Türkiye’ye gelmelerini sağladık ve yaklaşık 13-14 yılda bu kardeşlerimizle iç içe birlikte yaşadık.
Suriyeli kardeşlerimiz burada iş kurdular, evlendiler, işletmeler kurdular, yanlarında emekçi çalıştırdılar ve ülkemizin iktisadına de önemli manada katkıda bulunduklarını söyleyebilirim. Doğal geri dönüş sürecinin başlangıcından ötürü çok büyük memnuniyet duyduğumuzu da söz etmek istiyorum. Suriye’nin yeniden şekillenmesinde, Çalışma Bakanlığı olarak elimizden gelen her türlü takviyesi vereceğimizi söz etmek istiyorum.
KAMU EMEKÇİLERİNİN TOPLU MUKAVELE SÜRECİ
Çalışma hayatının dinamikleri daima değişiyor. Zira muhtaçlıklar değişiyor, yapı değişiyor, çalışma hayatının genel konjonktürü değişiyor. Bu çerçevede de önümüzde çıkan tüm gereksinimleri ve problemleri kademe kademe, Türkiye yüzyılı vizyonumuza yakışır halde çözmeye başladığımızı görüyoruz aslında. Artık önümüzdeyse, kamu toplu iş kontratları çerçeve protokolü. Bilhassa ülkemizde çalışma hayatını, direkt etkileyen en değerli dinamiklerden bir tanesi. 600 binden fazla personelimizi kapsayan bir, süreç. Bu bağlamda sendika konfederasyonları, bilhassa Türk-İş ve Hak-İş konfederasyonları çalışmalarına başladılar.
Sendikalardan alacağımız görüş ve muvaffakatlar alışılmış ki bakanlığımıza gelecek. Bakanlıkta da bir kıymetlendirme yapacağız ve şubat ayı içerisinde de inşallah resmi görüşmeleri başlatacağımızı öngörüyoruz. Natürel buradaki maksadımız çalışanlarımızın, emekçilerimizin haklarını korumak. Bunun yanında tıpkı vakitte kamu kaynaklarını da aktif bir formda yönetmek bizim dikkat etmemiz gereken iki temel unsur.
“ADİL VE SÜREKLİLİĞİ OLAN TAHLİLLER ÜRETMEK BİZİM TEMEL UNSURLARIMIZ OLACAKTIR”
Bunun yanında biliyorsunuz, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak özellikle sosyal diyalog süreçlerine çok ehemmiyet verdiğimizi bir kere daha vurgulamak istiyorum. Bu çerçevede önümüzde çalışma hayatı alışılmış toplu, kamu toplu iş kontratları kelam konusu lakin birebir vakitte 2026-2027 yılında kamu vazifelileri, memurlarımız ve kontratlı işçi için de toplu kontrat süreçleri başlayacak.
4688 sayılı kamu vazifelileri sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu gereği biz bu toplantılarımızı ağustos ayında gerçekleştirmek zorundayız. Sonuç olarak hem emekçilerimiz hem de memurlarımızla ilgili bu toplu kontrat süreçlerini gerçekleştirirken tekrar irtibata kıymet vereceğiz. Burada hem çalışanın menfaati hem de memurun menfaatini gözetirken de çalışma barışını korumak bizim için çok değerli, tüm tarafların memnuniyetini sağlayarak adil ve sürekliliği olan tahliller üretmek bizim temel prensiplerimiz olacaktır. İnşallah iyi sonuçlara ulaşırız diye ümit ediyorum ben de.
“ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİMİZİ DÖRT TEMEL SİYASET ALANI İÇERİSİNDE PLANLADIK”
Cumhurbaşkanımızın teşrifleriyle, Ulusal İstihdam Stratejisi Hareket Planımızı açıkladık, kamuoyuyla paylaştık. Burada bilhassa Ulusal İstihdam Stratejisi, Türkiye’deki iş gücü piyasalarının mevcut durumunu tahlil ederek, bilhassa geleceğe yönelik kapsamlı bir yol haritasının nasıl oluşabileceği yönelik ipuçları vermekte. Bu stratejimizi de bilhassa dört temel siyaset alanı çerçevesi içerisinde planladık.
Birincisi, iş gücü piyasalarında yeşil ve dijital dönüşüm ile marifet ahenginin geliştirilmesi konusu. Burada ne yapacağız? Eğitim istihdam bağlantısını güçlendireceğiz. Yeşil ve dijital dönüşüme ahengin adil bir formda gerçekleşmesi istikametinde çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Dijitalleşmenin iş gücü piyasasına tesirlerinin incelenmesi ve geliştirilmesi kelam konusu. Tıpkı vakitte Türkiye maharet ekosisteminin güçlendirilmesi noktasında bu siyaset alanı içerisinde başlıklarımız olacak.
OECD tarafından, inşallah 2026 yılındaki Maharet Doruğu Kongresi Türkiye’de yapılacaktır. Neden marifet değerli, ön plana çıkıyor? Düşündüğümüze katıldığımız yurt dışındaki tüm toplantılarda, ILO’nun ve OECD’nin toplantılarında daima maharet ahenginin, ortaya çıkabileceği, çıkabileceği ıstıraplarla ilgili tartışmaların yapıldığını görüyoruz. Zira çalışma hayatı değişiyor, toplumsal güvenlik yapısı değişiyor, çalışma hayatındaki modeller değişiyor lakin bunun yanında marifetlerin nasıl değişeceği, nasıl ahenk sağlayacağı konusunda da değerli tartışmaların olduğunu görüyoruz.
“KAPSAYICI İSTİHDAMIN GELİŞTİRİLMESİ İKİNCİ SİYASET ALANIMIZ”
Bunun yanında kapsayıcı istihdamın geliştirilmesi ikinci siyaset alanımız. Bu çerçevede de bayanlar, gençler, engelliler, yaşlılar, eski mahkumlar ve göçmenlerin iş gücü piyasalarına girişlerinin kolaylaştırılması tarafında çalışmalar yapacağız. Bunun yanında çalışma hayatında fırsat eşitliğinin güçlendirilmesi, iş ömür istikrarına yönelik siyasetlerin geliştirilmesi üzere siyaset, tekliflerimizi inşallah hayata geçirme fırsatı bulacağız.
Sosyal muhafaza ve istihdam bağlantısının güçlendirilmesi siyaset başlığı altında da toplumsal müdafaa sisteminin kapsayıcılığının geliştirilmesine yönelik çalışmalarda bulunacağız. Kayıt dışı biliyorsunuz gayret ettiğimiz çok kıymetli bir sorun alanı. Kayıt dışı istihdamla çabanın güçlendirilmesi bizim için değerli bir amaç olacaktır. İş gücü piyasası programlarının aktifliğinin artırılması da yeniden bir siyaset alanı içerisinde gerçekleştiğimiz çalışmalara bir ana sınır çiziyor.
“ARTIK KIRSALDAN BÜYÜKŞEHİRLERE OLAN GÖÇÜ ÖNLEMEMİZ GEREKİYOR”
Son siyaset alanımız ise kırsal bölgelerde sürdürülebilir istihdamın geliştirilmesi. Bu çerçevede de kırsal ekonomik çeşitliliğin artırılması, göç eğiliminin azaltılması, artık kırsaldan büyükşehirlere olan göçü önlememiz gerekiyor. Ziraî üretim elbette değerlidir lakin bu ziraî üretim içerisinde o coğrafik bölgelerde yaşayan vatandaşlarımızın ömür kalitesini ve çalışma şartlarını güzelleştirmek de bizim için değerli bir maksat olarak ortaya çıkıyor.
Burada mevsimlik tarım emekçilerinin ömür ve çalışma şartlarının uygunlaştırılması, üzerinde durmamız ve çalışma yapmamız gereken bir alan. Tarımda çağdaş tekniklerin benimsenmesi de bu siyaset alanı içerisinde.
“90 AKSİYON UNSURU BELİRLEDİK”
Siz de fark ediyorsunuz ne kadar kapsamlı yol haritaları, siyaset alanlarımız. Bu çerçevede 90 hareket unsuru belirledik. Bu hareket hususlarında bilhassa biz yeşil iktisat, dijital dönüşüm, mesleksel eğitim ve toplumsal güvenlik alanında somut adımların atılması noktasında çalışmalarda bulunacağız. Elbette ulusal istihdam stratejimizin de çok değerli gayeleri var. İnşallah 2028 yılına kadar işsizlik oranının yüzde 7,5’e düşürülmesi, genç işsizlik oranının yüzde 16,6’ya indirilmesi, bayanların iş gücüne iştirak oranının yüzde 40,1’e yükseltilmesi, istihdam oranının çok güçlü bir yapıya sahibiz lakin biz bunu kâfi görmüyoruz, yüzde 52,5’e yükseltilmesi, kayıt dışı istihdam oranının ise 2002’de yüzde 52’lerde olan oranının yüzde 23,4’e düşürülmesi ulusal istihdam stratejimizin temel gayeleri ortasında yer alıyor. İnşallah biz de bakanlık olarak bu stratejilerin geliştirilmesi ve yönetilmesi, izlenmesi noktasında da üzerimize düşen vazifeleri ziyadesiyle yerine getireceğimizi öngörebiliyoruz.
