Fransız senatörler Türkiye’yi ziyaret etti, şaşkına döndü: Hemen iş birliği yapılmalı!
Türkiye ve Fransa arasındaki savunma iş birliği, yıllardır süregelen siyasi ve askeri uyuşmazlıkların akabinde tekrar gündeme geliyor.
Bu bağlamda Fransa ve Türkiye, 2018 yılında LORAMIDS (Uzun Menzilli Hava ve Füze Savunma Sistemi) programı kapsamında Eurosam (Thales ve MBDA ortaklığı) ile SAMP/T hava savunma sisteminin ortak geliştirilmesi üzerine bir mutabakat sağlamıştı.
Ancak, Paris ve Ankara ortasındaki tansiyonlar nedeniyle bu proje ilerleyemedi. Libya, Suriye, Doğu Akdeniz ve Azerbaycan-Ermenistan savaşındaki zıt siyasetler iki ülkeyi askeri alanda rakip pozisyonuna getirdi.
Ancak son periyotta, iki ülke ortasında bir yumuşama sinyali görülüyor. Örneğin, 2020’de Türkiye ile yaşanan Courbet Fırkateyni krizi sonrası Fransa’nın bu gemisini geçtiğimiz Kasım ayında İstanbul’a göndermesi dikkat çekmişti. Ayrıyeten, Yunanistan’ın Fransa’dan aldığı Meteor hava-hava füzelerinin Türkiye’ye satılma ihtimaline karşı Atina’dan gelen reaksiyonlar, Fransa’nın Ankara ile savunma alanında yeni bir istikrar siyaseti izleyebileceğini gösteriyor.
Zone Militaire tarafından yapılan habere nazaran senatörlerin hazırladığı raporda, Türkiye’nin Fransa ile askeri alanda iş birliğini yine canlandırma isteği öne çıkıyor. Rapora nazaran Türkiye Ulusal Savunma Bakanlığı Güvenlik Genel Müdürü Korgeneral İlkay Altındağ, İspanya ile uçak gemisi, Almanya ile denizaltı projelerinde iş birliği yapıldığını belirterek, Türkiye’nin Fransa ile de insansız deniz araçları üzere yeni projeler başlatmak istediğini tabir etti.
Rapora nazaran Altındağ ayrıyeten Fransa’nın DGA (Genel Silahlanma Müdürlüğü) ile yine görüşmelere başlaması gerektiğini ve Türk savunma sanayii firmalarının Fransız şirketleriyle iş birliği yapmaya hazır olduğunu söyledi. Bu bağlamda heyetin Savunma Sanayii Başkanlığını ziyaret edip firmalar ve projeler hakkında bilgi aldığı da söz edilmekte.
TÜRKİYE’NİN 6. JENERASYON SAVAŞ UÇAĞI PROGRAMINA KATILIMI
Raporda dikkat çeken bir öbür mevzu ise Türkiye’nin FCAS (Geleceğin Hava Muharebe Sistemi) programına olan ilgisi. Senatörlere nazaran Türk Savunma Sanayii Başkanlığı yetkilileri, Türkiye’nin 5. ve 6. kuşak savaş uçağı geliştirme maksatları doğrultusunda FCAS programına katılmak istediğini lisana getirdi.
Türkiye hâlihazırda KAAN savaş uçağı projesi kapsamında BAE Systems ve Rolls-Royce’tan dayanak alıyor. Münasebetiyle Türkiye’nin FCAS programına dahil olma isteği, Küresel Combat Air Program (GCAP) kapsamında yer almamasına karşı bir alternatif oluşturma eforu olabilir.
Öte yandan, FCAS programında yer alan İspanya ve Almanya’nın Türkiye ile mevcut askeri iş birlikleri göz önüne alındığında, Ankara’nın bu iki ülke üzerinden FCAS’a dahil olmayı hedeflemesi muhtemel görünüyor. Lakin, Fransa’nın şu an için programa yeni ülkeleri dahil etmeye sıcak bakmadığı belirtiliyor.
Fransa ile Türkiye arasındaki savunma iş birliği, bilhassa Eurosam hava savunma sistemi projesinin askıya alınmasının akabinde büyük oranda durmuştu. Fakat, Fransız senatörlerin raporu, iki ülkenin savunma sanayii, eğitim ve ekonomik iş birliklerini artırması gerektiğini savunuyor.
Bu bağlamda, Türk ve Fransız savunma şirketleri ortasındaki mümkün iş birlikleri, önümüzdeki periyotta iki ülke ortasındaki askeri bağların seyrini belirleyebilir. Lakin, Fransa’nın Yunanistan ile imzaladığı savunma muahedesi, Türkiye’nin NATO’daki pozisyonu ve bölgesel uyuşmazlıklar üzere faktörler, sürecin önündeki en büyük mahzurlar olarak görülüyor.
