İş Kanunu değişiyor! İsteyen 4 gün çalışacak

Türkiye’de iş gücü piyasasında esnek çalışma modellerine ahenk sağlamak hedefiyle İş Kanunu’nda değerli değişiklikler yapılması planlanıyor. Çalışma hayatına yönelik bu düzenlemeler, uzaktan, kısmi ve vardiyalı çalışma üzere yeni jenerasyon çalışma biçimlerini yasal bir çerçeveye kavuşturmayı hedefliyor.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, çocuk sahibi bayanların istihdamını kolaylaştıracak esnek çalışma modeline ait ayrıntıları yakında açıklayacaklarını belirtti. Öte yandan Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, AK Parti Kümesi ile birlikte toplumsal güvenlik mevzuatını bu modellerle uyumlu hale getirmek için çalışmalarını sürdürüyor.

YENİ ÇALIŞMA MODELLERİ GELİYOR

Pandemi devrinde yaygınlaşan uzaktan çalışma, kısmi çalışma ve vardiyalı çalışma üzere uygulamaların yanı sıra, kamuda da yeni modeller devreye alınacak.

Öne çıkan modeller ortasında şunlar bulunuyor:

Dönüşümlü iş paylaşımı: İş saatlerinin paylaştırılarak daha fazla çalışana istihdam sağlanması,

Dağıtılmış iş gücü modeli: Çalışanların farklı yerlerde işlerini yürütebilmesi,

Ödünç iş bağı: Bir çalışanın, isteği alınarak, süreksiz bir mühletle öbür bir patrona devredilmesi,

Yıllık iş mühletleri modeli: Esnek çalışma saatleriyle yıllık çalışma mühletinin tamamlanması.

ÇALIŞANLARIN TERCİHLERİ BELİRLEYİCİ OLACAK

OECD ülkeleri ve Avrupa’da yaygın olan esnek çalışma modelleri, kamu kurumlarında da hayata geçirilecek. Çalışanların iş-yaşam istikrarı göz önünde bulundurularak, aile hayatlarına, eğitim programlarına ve toplumsal faaliyetlere daha fazla vakit ayırabilmeleri sağlanacak.

Bu kapsamda çalışanlara çalışma saatlerini belirleme esnekliği tanınacak. Örneğin:

Çalışanlar bir günü boş bırakmak için haftanın öbür günlerinde 10’ar saatlik mesai yapabilecek.

40 saatlik haftalık çalışma müddeti, günlere farklı halde dağıtılabilecek.

EŞİTLİK PRENSİBİ GARANTİ ALTINDA

Sendikaların eleştirdiği garanti problemlerini gidermek için yasal düzenlemeler yapılacak. Esnek çalışanların prim gün sayısı, analık yardımı ve başka toplumsal haklara erişiminde esnek şartlar sağlanacak. Esnek çalışanlar tam vakitli çalışanlardan farklı bir sürece tabi tutulamayacak.

Ayrıca, “emsal çalışana nazaran farklı sürece tabi tutulamaz” kararına alışılmamış uygulamalara karşı kontroller artırılacak. İş müfettişlerine yönelik rehberlik eğitimleri düzenlenerek, kontrol sistemlerinin aktifliği artırılacak.

GÜVENCELİ ESNEKLİK ANLAYIŞI

Hükümet, personel ve patronların hak ve yükümlülüklerini koruyan “güvenceli esneklik” anlayışını yaygınlaştırmayı hedefliyor. Bu çerçevede farkındalık artırma çalışmaları ve toplumsal diyalog sistemleri devreye alınacak.

Özellikle dezavantajlı kümeler için prim gün sayısı ve toplumsal güvenlik haklarında esnek şartlar oluşturulacak. İş kümelerine nazaran esnek çalışma modellerine yönelik tanımlamalar yapılacak ve esnek çalışmanın hangi mesleklerde uygulanabileceği netleştirilecek.

ESNEK ÇALIŞMA DİJİTAL VE İMALAT BÖLÜMLERİNE YAYILACAK

Yeni düzenlemelerin imalat, dokumacılık, yazılım ve dijital dallarda uygulanması planlanıyor. Dönüşümlü iş paylaşımı ve ödünç iş ilgisi üzere modeller, bu dallarda yaygınlaşacak. Esnek çalışmaya yönelik bir bilgi tabanı oluşturularak çalışanların mesleksel eğitimlerden daha fazla yararlanması sağlanacak.

Bu kapsamda yapılacak düzenlemelerin hem çalışanların toplumsal ömürlerini hem de patronların verimliliğini artırması bekleniyor.