İstanbul’da Bizans ve Osmanlı’nın ortak hatırası: Fethiye Camii

KİLİSEDEN MESCİDE ÇEVRİLEN BİR YAPI

İstanbul’un Fatih ilçesine bağlı Çarşamba semtinde yer alıyor. Bizans Dönemi’nde yaptırılan Pammakaristos Manastır Kilisesi, günümüzde Fethiye Camii olarak anılmakta. Pammakaristos Kilisesi 1261 Latin egemenliğinin son bulmasının akabinde eski kilisenin kalıntıları üzerine yine yaptırılıyor. Yapının kuzey kısmında yer alan bölümü Hz. Meryem’e adanıyor.

16. YÜZYIL SONLARINDA MESCİDE ÇEVRİLEN BİR BİZANS KİLİSESİ

İstanbul’un fethindefn sonra Fatih Sultan Mehmed’in Ortodokslar’ın başına patrik olarak tayin ettiği II. Gennadios Skolarius, önce Fatih Camii yerindeki On İki Havari Kilisesi’ne yerleşiyor. 1455 yılında bayanlar manastırı olan T. Pammakaristos Manastırı’na geçmeyi istemesiyle Fatih Sultan Mehmed’in fermanıyla patrikhane buraya taşınır ve 1586 yılına kadar Patrikhane olarak kullanılıyor.

GÜRCİSTAN VE AZERBAYCAN’IN FETHİ ANISINA FETHİYE CAMİİ İSMİNİ ALIYOR

Sultan III. Murad devrinde (1574- 1595) Pammakaristos Kilisesi, Gürcistan ve Azerbaycan’ın fethi anısı olarak Fethiye Camii ismiyle 1590 yılında camiye çevriliyor. Cami yapıldığında apsis kısmı yıkılarak buraya bir mihrabın içinde yer aldığı kubbeli bir yer ekleniyor. Temel bina ile yandaki ek binada bulunan sütunlar kaldırılarak kubbeler ve tonozlar büyük kemerlerle destekleniyor. Ayrıyeten, cami haline getirildiğinde avlunun batı tarafında, Yemen fatihi olarak tanınan Sadrazam Koca Sinan Paşa da bir medrese inşa ettiriyor.

Fethiye Camii’nin müze kısmı günümüzde ziyarete kapalı ve hafriyat çalışmaları hala devam ediyor.