İTO “Gıdada İsrafa Dur De” kampanyası
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, “Birleşmiş Milletler datalarına nazaran, dünyada her yıl 1,5 milyar ton besin israf ediliyor. İsraf, çağdaş dünyanın trajedisidir. Bir yanda milyar ton besin çöpe giderken öteki yanda yeniden BM datalarına nazaran dünyada en az 9 milyon kişi açlıktan hayatını kaybediyor.” dedi.
İTO, her yıl binlerce ton besinin israf edilmesi konusunda farkındalığı artırmak ve gelecek jenerasyonlara daha yaşanabilir bir dünya bırakmak maksadıyla “Gıdada İsrafa Dur De” kampanyası başlattı.
İTO öncülüğündeki projeye İstanbul Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü, İstanbul İl Ticaret Müdürlüğü, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Ticaret Borsası, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Besin Perakendecileri Derneği, İstanbul PERDER, Birleşmiş Markalar Derneği, Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği, Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği ve Türkiye Oteller Birliği paydaş olarak dayanak veriyor.
Kampanyanın ayrıntılarının açıklandığı toplantıda konuşan İTO Başkanı Şekib Avdagiç, projenin değerine işaret ederek, besin israfının, bilinçsiz tüketim ve muhtaçlıktan fazlasını tedarik etme olmak üzere iki teknik nedeni olduğunu söyledi.
Avdagiç, çağdaş vakitlerde iki şeyin birbirine karıştırıldığını belirterek, şunları kaydetti: “İhtiyaç güdüsüyle yapılan tedariklerde israf yok, gerçek tüketim var. Tüketme tutkusu, tükenecek korkusu, reklamların tahriki ya da öbür türlü nedenlerle alınan eserler ise ihtiyacımızdan fazla olduğu için tüketilmeden israf ediliyor. Bu fazlalık, lokantada tabağımıza aldığımız yemek ya da kahvaltılık ise biraz sonra çöpe gidiyor. Konut eksiği gördüğümüz marketten aldığımız fazla besin unsuru ise ‘son kullanım tarihi’ geçtiği için o da çöpe atılıyor. Münasebetiyle besin daha tüketilmeden atığa dönüşüyor. Kuşkusuz israf yalnızca tüketim kademesinde olmuyor. Bu işin en başından itibaren başlıyor yani üretimden mutfağa kadar her kademeyi incelememiz ve bunu minimize etmemiz gerekiyor. Ne yazık ki besin israfı gelişmiş ülkelerde daha çok.”
“Birleşmiş Milletler bilgilerine nazaran, dünyada her yıl 1,5 milyar ton besin israf ediliyor.” diyen Avdagiç şöyle devam etti: “İsraf, çağdaş dünyanın trajedisidir. Bir yanda milyar ton besin çöpe giderken öbür yanda yeniden BM bilgilerine nazaran dünyada en az 9 milyon kişi açlıktan hayatını kaybediyor. Daha trajik olanı şu; biyolojik olarak ayrıştırılan besin atıkları, metan gazı yaydığı için global sera gazı emisyonlarının yüzde 6’sından fazlasını oluşturuyor. Bir diğer tabirle biz yalnızca besinimizi israf etmiyoruz, o israf sebebiyle global iklimin olumsuz istikamette değişmesine de katkıda bulunuyoruz.”
“MİLLİ BİR MİSYON OLMANIN YANI SIRA BİR İNSANLIK VAZİFESİ”
Olumsuzlukları ortadan kaldırmak için BM’nin, 2030 yılına kadar besin kaybını ve israfını yarı yarıya azaltma amacını koyduğunu anımsatan Avdagiç, ABD’den Almanya’ya tüm ülkelerin, bu maksada ulaşabilmek için kampanyalar yaptığından bahsetti.
Avdagiç, “Ülkemizde sayılar çok net değil lakin elimizdeki bilgileri toparladığımızda, yaklaşık yılda 19-20 milyon tonluk bir israf var, bunun mali karşılığı 1 trilyon 570 milyar lira. Türkiye’nin 2025 bütçesinin 14,5 trilyon lira olduğunu dikkate alırsanız bütçemizin yaklaşık yüzde 12’si kadar bir israf var.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’de bu alanda yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Avdagiç, İTO olarak 830 bini aşkın üye ile kendilerinin de israfı tedbire şuurunun yaygınlaşmasını önemsediklerine dikkati çekti.
Avdagiç, “Zaman idaresinden bütün bölümlerdeki üretim ve eserlere kadar, her alanda israf aksisi bir şuuru yerleştirmemiz gerekiyor. İsraf aykırılığının başlangıç noktası besin israfının önlenmesidir. Biz bu anlayışla yola çıktık. Biz bu proje ile yaygın ve aktif bir israf tersliği oluşturmak istedik. Türkiye’de ‘israfa dur’ demenin, israfı azaltacak her teşebbüsün ulusal bir misyon olmanın yanı sıra bir insanlık görevi olduğuna inandık.” değerlendirmesinde bulundu.
PROJEDEN
Toplantıda verilen bilgiye nazaran, proje çerçevesinde israfa karşı bilinçlendirme eğitimleri verilecek. Eğitimler, “üreticiler, satıcılar, hizmet dalı ve okullar” olmak üzere 4 kümesi kapsayacak.
Öğrencilere, satıcılara, üreticilere besin israfını önlemenin usulleri anlatılacak. Bildikleri hatırlatılacak, bilmedikleri öğretilecek. Projenin gayesi bu 4 kümede verilecek eğitimlerle İstanbul’da 100 bin ve dolaylı olarak 500 bin şahsa ulaşmak.
45’er dakikalık 2 başlıkta toplam 90 dakikalık eğitimle 5 temel mevzuda kalıcı bilgi verilecek. Bu çerçevede besin israfında nerede olduğumuz, mevcut israfın boyutu, en çok hangi eserlerde ve dallarda israf edildiği, bu israfın mali karşılığı ile önlenmesi halinde kazanımlarımızın ne olduğu ve son olarak bağlantı ve farkındalık boyutu katılanlarla paylaşılacak.
Bu eğitimler öğrencilerin yanı sıra ilgili kurum ve kuruluşların çalışanlarına da verilecek.
