‘Kaz, bebeğim kaz’ diyerek duyurdular! Trump istediğini aldı
Uluslararası şirketler, ABD Başkanı Donald Trump’ın milliyetçi iktisat siyasetine ahenk sağlamak ve planladığı gümrük tarifelerinin tesirini en aza indirmek için tedarik zincirlerini tekrar yapılandırarak ABD’ye yatırımlarını artırıyor.
Trump’ın ithalat vergilerini bu hafta sonu uygulamaya koyması beklenirken, LVMH’nin CEO’su Bernard Arnault ve Shell’in CEO’su Wael Sawan üzere Avrupa ve öbür bölgelerden önde gelen yöneticiler, ABD’ye daha fazla yatırım yapmayı planladıklarını açıkladı.
ABD’YE YATIRIMLAR ARTIYOR
Dünyanın en güçlü iş insanlarından Arnault, “ABD yetkilileri tarafından yeni atölyeler kurmamız konusunda güçlü biçimde teşvik ediliyoruz. Mevcut şartlar göz önüne alındığında, ABD’ye yatırımları artırmayı önemli formda değerlendiriyoruz” tabirlerini kullandı.
Avrupa’nın en kıymetli ikinci halka açık şirketi olan LVMH, üretiminin büyük kısmını Fransa ve İtalya’da gerçekleştiriyor. Fakat şirket, ABD’de üç Louis Vuitton atölyesi açtı ve Tiffany’ye milyarlarca dolar yatırım yaptı.
Geçtiğimiz hafta Trump’ın yemin merasimine katılan Arnault, ABD’de ‘iyimser bir hava’ olduğunu, Fransa’ya dönmenin ise ‘soğuk bir duş’ tesiri yarattığını söyledi. Daha düşük vergiler, ucuz güç maliyetleri ve Avrupa’ya kıyasla daha yüksek büyüme oranlarının ABD’yi cazip hale getirdiğini belirtti.
Shell CEO’su Wael Sawan da şirketinin ABD’deki işlerini genişletmeyi planladığını söz etti. Sawan, “Vergi yapıları ve düzenlemeler konusundaki destekleyici ortam sayesinde ABD’de büyümeye devam edeceğiz” dedi.
Trump, bu ay yaptığı yemin merasimi konuşmasında ABD’nin güç kaynaklarını sonuna kadar kullanacağını belirterek “Drill, baby, drill” (Kaz, bebeğim, kaz) tabirlerini kullandı.
AB DÜZENLEMELERİ YATIRIMCILARI CAYDIRIYOR
Trump, tarifeleri kullanarak şirketleri ABD’ye yatırım yapmaya zorlamayı amaçlarken, Avrupa Birliği de kendi bürokrasisinin şirketleri caydırdığını kabul ediyor.
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde ve Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, Financial Times’a yazdıkları bir makalede düzenlemelerin yatırım için mani teşkil ettiğini belirterek, “Avrupa’da iş yapmayı bilhassa güç maliyetleri açısından daha ucuz hale getirmeliyiz” tabirlerini kullandı.
ABD tarifelerinin tehdidi, yatırımlarda yine dengelenmeye neden oluyor. İsveçli perakende devi H&M, tedarik zincirini ABD üzere ana pazarlara yakınlaştırmayı planlıyor. CEO Daniel Ervér, şirketin tarifelere karşı çeşitli senaryolar üzerinde çalıştığını belirterek, “Tedarik zincirimizde esneklik istiyoruz” dedi.
Güney Koreli araba üreticisi Hyundai’nin üst seviye yöneticisi Zayong Koo da, “Üretimi yerelleştirmeye çalışıyoruz, bu da tarifelerin tesirini en aza indirecek” diye konuştu.
BÜYÜK ŞİRKETLER ABD’YE KAYMAYA DEVAM EDİYOR
Otomotiv devi Stellantis’in Başkanı John Elkann, Trump’ın yemin merasimi öncesinde Washington’a giderek dört gün boyunca ABD idaresiyle temaslarda bulundu. Akabinde, Fiat ve Jeep’in sahibi olan şirket, ABD’ye 5 milyar dolarlık yatırım yapacağını duyurdu. Trump’ın seçim zaferinin akabinde, Stellantis daha evvel Ohio’daki bir Jeep fabrikasında bin 100 kişiyi işten çıkarma kararını iptal etmişti.
Bir Avrupa bankacısı, “ABD’de gereğince temsil edilmeyen ya da Avrupa’da fazla yatırımı olan her şirket, yeni fabrikasını burada değil, ABD’de inşa ettiğinden emin olmak isteyecektir” dedi.
Şirketlerin, Trump idaresi altında tarifelerden korunmak ve daha esnek düzenlemeler ile güçlü iktisattan faydalanmak için ABD’de genişleme yarışı, daha evvel Joe Biden devrinde de misal halde görülmüştü.
Biden idaresi, Enflasyonu Düşürme Yasası (Inflation Reduction Act) kapsamında şirketlere 370 milyar dolarlık teşvik, kredi ve takviye sağlamıştı. Lakin Trump, kimi teşvikleri kaldırmayı planlıyor.
