İsrail ordusunun 466 günden beri Gazze Şeridi’nde sürdürdüğü hücumların, Hamas ile Tel Aviv ortasında duyurulması beklenen ateşkes ve esir takasıyla son bulması umut ediliyor.
Katar, Mısır ve ABD arabuluculuğunda Hamas ile İsrail ortasında duyurulacak ateşkes muahedesinin ayrıntıları da merakla bekleniyor.
AA muhabiri, İsrail devlet medyasında yayımlanan mutabakat taslağındaki kıymetli unsurları derledi.
ANLAŞMA YÜRÜRLÜĞE GİRMEDEN EVVEL İSRAİL’İN ATACAĞI ADIMLAR
Gazze’de ateşkesin sonuncu taslağı, üzerinde mutabakat sağlandıktan sonra İsrail güvenlik kabinesinin onayına sunulacak.
Anlaşma taslağının İsrail güvenlik kabinesince onaylanması halinde İsrail Adalet Bakanlığı, itirazlara fırsat verilmesi için hür bırakılacak Filistinli esirlerin isim listesini Yüksek Mahkemeye sunacak.
Filistinli esirlerin isimleri için çıkacak karardan sonra da İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, müebbet mahpus cezasına çarptırılmış Filistinli esirler için af çıkaracak.
Anlaşma birkaç basamaktan oluşacağı için açıklanacak birinci liste, mutabakat kapsamında özgür kalacak Filistinli tüm esirlerin isimlerini kapsamayacak.
ANLAŞMA 3 KADEMEDEN OLUŞACAK
Hamas ile İsrail ortasındaki beklenen mutabakat her biri 42 gün olan 3 kademeden oluşuyor, İsrail ise ikinci basamağın müzakerelerinde muahedeyi iki etaba indirmek istiyor.
“İnsani aşama” olarak da anılan 42 günlük birinci etap, İsrailli 33 esirin canlı yahut meyyit olarak teslim edilmesini içeriyor. Bu basamakta İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde girdiği birden fazla bölgeden çekilecek.
İSRAİLLİ HER ESİR ASKERE KARŞI 50 FİLİSTİNLİ HÜR BIRAKILACAK
Taslağa nazaran, muahedenin yürürlüğe girmesinin 7. gününde İsrailli esirlerin birinci kümesi salıverilecek. İsrailli her esir askere karşı 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış olmak üzere 50 Filistinli esir hür kalacak.
İsrailli her yaşlı bayan ve erkek vatandaşa karşı ise Filistinli 30 esir özgür kalacak. Filistinli esirler bayan, çocuk yahut hastalardan seçilebilecek.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 16. gününde başlayacak ikinci kademede da Gazze’de tutulan İsrailli tüm esirlerin salıverilmesine dair kapsamlı bir mutabakat görüşmelerine geçilecek.
İkinci basamağın içerdiği mutabakatlar, birinci kademenin 5. haftasından evvel belirlenmiş olacak. Mutabakatın üçüncü ve son etabı ise Gazze Şeridi’nin tekrar imarını içerecek.
İSRAİL ORDUSU YERLEŞİM BÖLGELERİNİN DIŞINA ÇEKİLECEK
Gazze Şeridi’nde ateşkes mutabakatının yürürlüğe girmesinin birinci gününden itibaren İsrail ordusu, yerleşim bölgelerinin dışına çekilecek.
İsrail’in insansız hava araçlarının (İHA) uçuşları da günlük 10 saat duracak, esir takasının olduğu günlerde ise İHA’ların uçuşu 12 saat duracak.
İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nden çekilmesi de Gazze’nin kuzeyi ile güneyi ortasındaki Netzarim Koridoru ve Gazze-Mısır ortasındaki Philadelphi Koridoru dahil olmak üzere etaplı olarak gerçekleşecek.
Ateşkes muahedesinin ikinci etabında İsrail ordusunun ataklarının kalıcı olarak durdurulması ve Gazze’den büsbütün çekilmesi ilan edilecek. Daha sonra Gazze Şeridi’ne açılan hudut kapıları yolcu ve ticari geçişlere açılacak.
SERBEST KALACAK FİLİSTİNLİ ESİRLER YİNE TUTUKLANMAYACAK
Anlaşmanın birinci kademesinde İsrailli her sivil esire karşı Filistinli 30 esir hür bırakılacak.
Birinci kademede salıverilecek her İsrailli asker esire karşı ise 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış toplam 50 Filistinli özgür kalacak.
Tel Aviv idaresi, müebbet mahpus cezasına çarptırılan Filistinli esirlerin salıverildikten sonra işgal altındaki Batı Şeria’da kalmasına karşı çıkıyor. Çünkü, 2011 yılındaki esir takasında hür kalan Filistinli birtakım esirler Gazze Şeridi yahut yurt dışına gönderilmişti.
Anlaşmanın birinci etabında hür kalacak Filistinli esirler, 2011 yılındaki esir takası mutabakatı gereği özgür kalan ve İsrail tarafından tekrar tutuklanan 47 kişiyi de kapsıyor.
Taslağa nazaran, hür kalacak Filistinli esirler tekrar tutuklanmayacak.
98 İSRAİLLİ ESİRİN HEPSİ ÖZGÜR KALACAK
Esir takası mutabakat taslağına nazaran, Gazze Şeridi’nde tutulan 98 İsrailli esirin hepsi hür kalacak.
Ancak anlaşmanın “insani durum” adıyla anılan birinci etabında yaşlı, bayan, çocuk ve sivil yaralılardan oluşan 33 esir özgür bırakılacak.
Anlaşmanın ikinci basamağında İsrailli askerler, üçüncü kademede da ölmüş esirlerin cesetleri teslim edilecek.
YARDIM YÜKLÜ 300 TIR GAZZE ŞERİDİ’NE GİRECEK
Beklenen muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Gazze Şeridi’ne günlük insani yardım yüklü 600 tırın girişine müsaade verilecek, 50’si yakıt yüklü olacak.
Anlaşmaya nazaran, günlük insani yardım yüklü 300 tır Gazze Şeridi’nin kuzeyine girecek. İnsani yardımların Gazze Şeridi’ne girişi ateşkes ve esir takası mutabakatının 3 kademesi boyunca devam edecek.
Bu müddette Birleşmiş Milletler ve milletlerarası örgütler, Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini sürdürecekler.
GAZZE ŞERİDİ’NE 60 BİN SÜREKSİZ KARAVAN GİRİŞİNE MÜSAADE VERİLECEK
Muhtemel muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Filistinlilerin güneyden kuzeydeki meskenlerine dönmelerine müsaade verilecek. Ayrıyeten Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü olacak.
Ateşkes mutabakatının yürürlüğe girmesinin akabinde Gazze’de altyapının tekrar imarı, elektrik ve su şebekelerinin inşası için çalışmalar başlayacak.
Ayrıca İsrail bombardımanı sonucu yıkılan kentlerdeki enkazın kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine müsaade verilecek. Meskenlerini kaybeden vatandaşların konaklaması için Gazze Şeridi’ne en az 60 bin süreksiz karavanın girişine müsaade verilecek.
Hamas ile İsrail ortasında Gazze Şeridi’nde sağlanacak ateşkes ve esir takası mutabakatının garantör ülkeleri ise Katar, Mısır ve ABD olacak.