Prof. Dr. Karasu: Uygulanırsa “Geç gelen adalet adalet değildir” sözü tarihe karışır
İşte Prof. Dr. Rauf Karasu’nun Yargı Islahatı Stratejisi Dokümanı’nda yer alan önlemler tam olarak uygulanırsa “Geç gelen adalet adalet değildir” kelamı tarihe karışacaktır” başlıklı yazısı;
Adalet hizmetinin geç işlemesi, hak sahiplerinin haklarına geç kavuşmasına sebep olduğu üzere toplumsal sistemin ve barışın bozulmasına da neden olmaktadır. Adaletin en berbatı geç tecelli edenidir. Sonunda karar hakikat olsa da geciken adalet zulümdür. Bu veciz kelamlar Türkiye’de sıkça lisana getirilmektedir.
Strateji Evrakında öngörülen önlemler tam olarak uygulanırsa Türkiye’de sıkça lisana getirilen “Geç gelen Adalet Adalet Değildir” veciz kelam tarihe karışacaktır.
Strateji Dokümanında öngörülen önlemlerden bir kısmı yargılama müddetlerinin kısalmasına ilişkin önlemlerdir. Bu kapsamda duruşmaların kesintisiz devamı unsuruna uyularak duruşmaların en fazla iki ay ertelenebileceği öngörüştür. Ayrıyeten yeni ihtisas mahkemeleri kurulacak. İstinaf ve Yargıtay’ın daire sayıları ve üye sayıları artırılacaktır. Tekrar istinaf ve temyiz incelemelerinin en geç altı ay içerisinde sonuçlanması hedeflenmiştir. Bu kapsamda İstinaf, Yargıtay ve Danıştay’ın kurumsal yapısı güçlendirilecek ve gerekli tedbirler alınacaktır.
Bu önlemlerin birçoğu medya aracılığıyla ve öbür platformlarda lisana getirilmiş olmakla birlikte Strateji Evrakında yer almakla birlikte şimdiye kadar gündeme gelmeyen bir yenilik hakkında vatandaşlarımızın bilgilendirilmesini çok kıymetli görüyorum. Bu yenilik Kurumsal Tahkim Uygulamasının yaygınlaştırılmasının ve güçlendirilmesinin amaçlanmasıdır. Kurumsal Tahkim yargılamasının yaygınlaştırılması ve güçlendirilmesi herkesin haklarını genişletecek güçlendirecek bir yeniliktir.
Türkiye’de insan hakları manasında yaşanan en değerli sıkıntılardan biri de davaların çok uzun sürmesidir. Mahkemelerin çözmekle yükümlü oldukları dava sayısının çok fazla olması ve dava konusu uyuşmazlıkların özel uzmanlık gerektirmesi nedeniyle; uzmanların görevlendirilme zaruriliği, yargılama sürecini çok uzatmaktadır. Bu durum vatandaşların dava açmaları halinde haklarını çok geç elde etmesine neden olmaktadır. Uzun süren yargılama nedeniyle hak sahiplerinin haklarına çok geç kavuşması, onların dava açma azmini de kırmakta ve hak sahipleri dava açmaktan vazgeçmektedir. Bu kapsamda son yıllarda alternatif bir uyuşmazlık tahlil yolu olan Arabuluculuk ile yargının iş yükü belirli ölçüde azalmış ise de bu kâfi değildir. Yargının iş yükünün azalması için Kurumsal Tahkim Kurullarının kurulması büyük değer arz edecektir. Hala sigorta uyuşmazlıkları alanında kurulmuş olan Sigorta Tahkim Kurulu, sigorta uyuşmazlıklarında yargı yükünü büyük ölçüde azalttığı üzere vatandaşların sigorta şirketlerinden olan alacağına daha az maliyetle ve daha kısa müddette kavuşmasını da sağlamaktadır. Sigorta Tahkim Komitesi yılda yaklaşık 600 bin uyuşmazlığı mahkemelere gidilmeksizin çözmektedir. Strateji Evrakında Sigorta Tahkim Komisyonu’na emsal yeni Kurumsal Tahkim Komitelerinin kurularak Kurumsal Tahkimin yaygınlaştırılması gerektiği vurgulanmıştır. Örneğin Bankacılık kesiminde bankalar ile tüketiciler ortasında çıkan uyuşmazlıklar yeni kurulacak Bankacılık Tahkim Kurulu yoluyla çözülebilir. Ayrıca personeller ile patronlar ortasında çıkan uyuşmazlıklar yeni kurulacak İş Tahkim Komitesi ile çözülebilir. Tekrar hala uygulanan lakin fonksiyonunu yerine getirmeyen Tüketici Hakem Heyetleri kaldırılarak yerine Tüketici Tahkim Kurulu kurulabilir. Böylelikle aşikâr bir ölçüye kadar olan tüketici uyuşmazlıkları adliye mahkemelerine başvurulmadan kısa müddette uzman hakemler tarafından çözülecektir.
Yargılama müddetlerinin kısalması ve yeni kurumsal tahkim kurullarının kurulması ile birlikte Türkiye’de sıkça lisana getirilen “Geç Gelen Adalet Adalet Değildir” veciz kelam tarihe karışacaktır.
