Sesten hızlı uçaklar geri dönüyor: Havacılıkta yeni dönem! Kritik eşiği aştı
Bir uçağın suratının, havada ses dalgalarının yayılma suratını aşması “ses duvarını aşmak” olarak tanımlanıyor. Bu noktada uçak etrafında şok dalgaları oluşuyor. Süpersonik sürate ulaşan bir avcı uçağının sesi, yerdeki gözlemciler tarafından lakin şok dalgası ulaştığında duyulabiliyor.
YENİ JENERASYON SÜPERSONİK UÇAKLAR
Geçmişte süpersonik ticari uçuşların en bilinen örneği, 1976-2003 yılları ortasında British Airways ve Air France tarafından işletilen Concorde oldu. Mach 2 suratına ulaşabilen Concorde, Londra-New York ortasını üc saat üzere bir müddette tamamlayarak devrinin en süratli yolcu uçağı unvanını taşıyordu. Lakin yüksek yakıt tüketimi, üretim maliyetleri ve 2000 yılında yaşanan ölümcül kazanın akabinde Concorde, havacılık tarihindeki yerini aldı.
SÜPERSONİK UÇUŞUN ZORLUKLARI
Sesten süratli uçuşların ticari havacılıkta yaygınlaşmasının önündeki en büyük manilerden biri “sonik patlama” olarak isimlendirilen gürültü. ABD, bu nedenle 1970’lerde kara üzerinde süpersonik uçuşları yasakladı. Şu an geliştirilen yeni kuşak süpersonik uçaklar, bu sorunu hafifletmek için daha sessiz motorlar ve aerodinamik dizaynlar üzerine ağırlaşıyor.
BOOM SÜPERSINİC’İN GAYESİ NE?
Boom, Overture ismini verdiği yeni kuşak süpersonik yolcu uçağıyla ses bariyerini tekrar aşmayı hedefliyor. Mach 1.7 suratına ulaşması planlanan Overture’un New York-Roma ortasını dört saat 40 dakikada tamamlayabileceği belirtiliyor. Ayrıyeten, yakıt verimliliğini artırmak maksadıyla %100 sürdürülebilir havacılık yakıtı kullanılması planlanıyor.
NASA ve Lockheed Martin tarafından geliştirilen X-59 projesi de benzeri halde “sessiz” süpersonik uçuşu gerçekleştirmeyi amaçlıyor. Uzun burun yapısı sayesinde şok dalgalarını dağıtarak, sonik patlamayı minimuma indirmeyi hedefleyen proje, ABD üzerinde test uçuşları yapmayı planlıyor.
GELECEKTE YAYGINLAŞACAK MI?
Boom Supersonic, Overture’un günümüzdeki ticari yolcu uçaklarına nazaran daha süratli lakin daha sessiz olacağını tez ediyor. Bununla birlikte, Concorde’un da emsal bir heyecanla karşılandığı fakat beklentileri tam olarak karşılayamadığı unutulmamalı.
Uzaktan çalışmanın yaygınlaştığı bir periyotta, özel jetlere ve süratli uçuşlara duyulan muhtaçlık tartışma konusu olmaya devam ediyor. Yeniden de teknolojideki gelişmeler, gelecekte süpersonik uçuşların yine hayatımıza girmesine imkan sağlayabilir.
