Türkiye’ye 16 kilometre uzaklıkta: Sınırımızda tehlike! ‘Her an patlayabilir’
Sovyet devrinden kalma nükleer santral için “Bekleyen Çernobil” uyarısı yapıldı.
1976 yılında açılan ve ülke elektriğinin yaklaşık yüzde 40’ını karşılayan santral, Ermenistan’ın başşehri Erivan’a yalnızca 35 kilometre uzaklıkta. Türkiye hududuna ise 16 kilometre aralıkta bulunan tesis, 1988’deki Spitak Depremi’nin akabinde altı yıl boyunca kapalı kalmış, 1995’te yine faaliyete geçmişti.
“HER AN PATLAYABİLİR”
Daily Mail’de yer alan haberde, Güney Kafkasya uzmanı Dr. Peter Marko Tase, santralin teknolojik olarak eski olduğunu ve ekonomik yetersizlikler nedeniyle güvenlik açısından büyük risk taşıdığını vurguladı.
Tase, “Bu reaktörün bir felakete yol açma riski çok yüksek. Patlama durumunda tıpkı Çernobil üzere toprak, su ve hava kirliliğine yol açabilir; tesirleri Avrupa semalarında yıllarca hissedilebilir” dedi.
“OLASI BİR KAZA ERMENİSTAN’IN SONU OLUR”
Santralin, faal sismik fay sınırında yer aldığına dikkat çeken uzmanlar, tesisin yapısal güvenliğinin yetersiz olduğunu söylüyor. 1995’te yine açılmadan evvel de kaygılar lisana getirilmişti. O devir Ermenistan Parlamentosu Etraf Komitesi Danışmanı Viktoria Ter-Nikogossian, “Bu nükleer santral hiçbir vakit inançlı olmayacak. Muhtemel bir kaza Ermenistan’ın sonu olur” sözlerini kullanmıştı.
Uluslararası Atom Gücü Ajansı’ndan Morris Rosen ise santralin dizaynını “açıkça yetersiz” olarak nitelendirmişti.
RUSYA’NIN TESİRİ SÜRÜYOR
Santral hala Rusya’nın devlet nükleer güç şirketi Rosatom’un teknik dayanağıyla çalışıyor. Dr. Tase’ye göre bu durum, Kremlin’in Güney Kafkasya’daki güç siyasetlerinde değerli bir rol oynamasına neden oluyor. Rosatom’un, santraldeki iki reaktörden birini modernize etmesi bekleniyor lakin Aralık 2023’te imzalanan mutabakatın uygulanıp uygulanmayacağı belirsizliğini koruyor.
“ABD VE AB DEVREYE GİRMELİ”
Dr. Tase, santralin oluşturduğu tehdide karşı milletlerarası müdahale daveti yaptı. “AB ve ABD, bu nükleer saatli bombayı devre dışı bırakmak için ivedilikle harekete geçmeli” diyen Tase, Metsamor’un global güvenlik açısından önemli bir risk olduğuna dikkat çekti.
Santral yetkilileri ise tesisin sağlam bir bazalt blok üzerine inşa edildiğini ve yıllar içinde güvenlik tedbirlerinin artırıldığını savunuyor.
