Kahvesiz ayılamayanlar üzülecek: Kahve gerçekten enerji veriyor mu?
Dünyada en çok tüketilen içeceklerden biri de kahve. Birçok kişi sabah kahvesini içtiğinde bütün günü enerjik geçirdiğini düşünebilir lakin gerçek bu türlü değil. Kahvede bulunan ana uyarıcı unsur; kafein, temelinde beyindeki hücrelerin ‘adenozin’ ismi verilen bileşenle etkileşime girme biçimini değiştiriyor.
Adenozin, uyku ve uyanıklık döngüsünü düzenleyen sistemin bir kesimi ve yüksek düzeyli aktivitelerin yorgunluğa yol açmasının nedenlerinden biri. Gün içinde bir şeyler yaparken enerji harcadığımızda yan eser olarak adenozin seviyesi yükselir.
Adenozin düzeyi yükselince hücrelere yavaşlamasını söyleyen reseptöre bağlanır. Bu da bizi uykulu yahut uyuşuk, yorgun hissettirir. Uyuyunca bu düzeyler olağana döner ve dinlenmiş kalkarız.
KAHVE NEDEN UYKU AÇAR?
Live Science mecmuasının haberine nazaran; kahve içtiğinizde uyanmış hissetmenizin sebebi, kafeinin adenozin sistemdeki boşlukları doldurmasıdır.
Uyanık hissetmede kafein bir müddet yardımcı olabilir. Zira, yapısı emsal olduğundan adenozin sisteme bağlanır. Sistemdeki boşlukları doldurduğu için adenozinin yavaşlama sinyalleri göndermesine bir mühlet mani olur. Uyku hissini engelleyen bu yapıdır. Ancak bu durum çok uzun sürmez.
KAHVE, GÜÇ AÇIĞA ÇIKARMAZ; UYANIKLIK HİSSİNİ ÖDÜNÇ ALIR
Bu nedenle kahve içtiğinizde uyanmış ve enerjik hissedebilirsiniz. Lakin kafein yeni bir güç yaratmaz. Tam bilakis uyanıklık hissini sonrasında geri ödemek şartıyla ödünç alır.
Kafeinin tesiri geçtiğinde adenozin sistemde biriken ve bekleyen bütün uyku hissi geri gelir ve bir anda halsizlik hissedebilirsiniz. Yani kafein, borcunu eninde sonunda geri öder; bazen ziyadesiyle. Uyku hissini geçirmenin tek gerçek yolu nitekim uyumaktır.
KAHVE İÇTİKTEN SONRA HALSİZLİK NEDEN OLUR?
Kimi beşerler kahve içtikten sonra bitkin hissettiğini söyler. Kahve sonrası halsizlik hissinin nedeni de kafeinin bloke ettiği yavaşlama sinyallerinin bir anda geri gelmesidir.
Kafein, uyanık hissettiren gerilim hormonu da salgılayabilir.
Ayrıca içtiğiniz kahvenin şekerli ya da şekersiz olması da bedende farklı tesirler doğurur. Şeker, beden için enerji üretirken birebir vakitte kan şekerinde bir artışa sebep olabilir ve böylelikle kendinizi daha yorgun hissetmenize sebep olabilir.
KAHVE İÇTİĞİNİZ VAKİT SİZİ NE KADAR UYANDIRACAĞINI ETKİLER
Sisteminizde ne kadar özgür adenozin olduğu ve bunun sonucunda ne kadar uykulu hissettiğiniz, kafeinin sizi ne kadar uyandıracağını etkileyecektir. Yani, günün ilerleyen saatlerinde içilen kahve daha canlanmış hissettirebilir.
Yanı sıra, herkesin bünyesi farklı olduğundan alınan besini farklı hallerde metabolize edebilir. Çok fazla kahve tüketen şahıslar için uyarıcılara olan tolerans arttığından, kahvenin uyandırıcı his tesirinden daha az etkilenebilirler.